قرارداد سی / قرارداد C
Construction Contract
قرارداد ساخت از انواع قرار داد پیمانکاری و یک توافقنامه قانونی و الزام‌آور بین کارفرما (مالک پروژه) و پیمانکار (مجری) است که در آن پیمانکار متعهد می‌شود:
– پروژه را طبق اسناد فنی، برنامه زمان‌بندی و بودجه مصوب اجرا کند.
– مسئولیت کیفیت اجرا، ایمنی و تحویل به موقع را بر عهده بگیرد.
– در قبال این تعهدات، حقوق مالی و شرایط پرداخت مشخصی دریافت میکند.
انواع اصلی قرارداد ساخت
* مقطوع (Lump Sum) | قیمت ثابت، پیمانکار ریسک مالی را می‌پذیرد | مناسب پروژه‌های با طراحی کامل |
* واحد قیمت (Unit Price)| پرداخت بر اساس نرخ‌مصوب(فهرست بها)| مناسب پروژه‌های خاکی و زیرساختی |
* هزینه+سود (Cost Plus Fee) | پرداخت برا اساس هزینه‌های واقعی + درصد سود | مناسب پروژه‌های پیچیده صنعتی |
* DB| پیمانکار هم طراحی و هم اجرا را انجام میدهد|مناسب پروژه‌های سریع‌الاجرا |
* EPC | مسئولیت کامل از طراحی تا راه‌اندازی | مناسب پروژه‌های نیروگاهی و نفتی |
مزایای قرارداد ساخت
– شفافیت مالی در مدل‌های مقطوع
– کنترل مستقیم کارفرما بر اجرا
– سادگی فرآیند نظارت برای پروژه‌های کوچک
معایب بالقوه قرارداد ساخت
– انعطاف‌پذیری کم در برابر تغییرات طراحی
– مسئولیت سنگین کارفرما در هماهنگی چند پیمانکار
– ریسک کیفیت در صورت انتخاب پیمانکار نامناسب
کاربردهای توصیه‌شده قرارداد ساخت
– پروژه‌های با محدوده کار کاملاً تعریف‌شده
– زمانی که کارفرما تیم فنی قوی برای نظارت دارد
– پروژه‌های با بودجه ثابت و محدودیت‌های زمانی مشخص
نمونه‌های واقعی قرارداد ساخت
– ساخت ساختمان‌های مسکونی با قرارداد مقطوع
– پروژه‌های راه‌سازی با قرارداد فهرست بها
– توسعه پالایشگاه‌ها با قرارداد EPC
تفاوت قرارداد ساخت و قرارداد مدیریت ساخت
دو مفهوم متفاوت در صنعت ساختوساز هستند، هرچند ممکن است در ظاهر شباهتهایی داشته باشند.
1. ساختار حقوقی :
* در قرارداد ساخت: رابطه دوطرفه (کارفرما-پیمانکار)
* در مدیریت ساخت : رابطه سه‌جانبه (کارفرما-مدیر ساخت-پیمانکاران)
2. توزیع ریسک :
* در قرارداد ساخت : ریسک بین کارفرما و پیمانکار تقسیم می‌شود
* در قرارداد مدیریت ساخت :
– در مدل (Agency CM) فقط نقش نطارتی دارد و ریسک ها بر عهده کارفرماست.
– در مدل At-Risk CM، مدیر ساخت مانند یک پیمانکار عمومی عمل میکند و تضمینهای مالی/زمانی ارائه میدهد.
3. حوزه مسئولیت :
* در قرارداد ساخت: تمرکز بر اجرای فیزیکی
* در مدیر ساخت: تمرکز بر هماهنگی، برنامه‌ریزی و کنترل پروژه
4 . مدل های پرداخت
* در قرارداد ساخت :
– مقطوع (Lump Sum)
– واحد قیمت هزینه به اضافه دستمزد (Cost Plus).
* در قرارداد مدیریت ساخت :
– حقوق ثابت
– درصدی از هزینه پروژه
– GMP (حداکثر قیمت تضمین شده).
5 . مثال اجرایی
* در قرارداد ساخت
– قرارداد ساخت یک ساختمان مسکونی با یک شرکت پیمانکاری.
* در قرارداد مدیریت ساخت
– استخدام یک شرکت مدیریت ساخت برای هماهنگی و نظارت بر چندین پیمانکار در یک پروژه بزرگ.
* نمونه قرارداد مدیریت ساخت