قفل بیومتریک از انواع سیستم امنیتی بیومتریک نوعی قفل هستند که برای شناسایی و احراز هویت افراد و در نتیجه باز کردن قفل، از ویژگی‌های بیولوژیکی منحصر به فرد هر شخص استفاده می‌کنند.
برخی ویژگی‌های بیومتریک مورد استفاده در قفل بیومتریک
* اثر انگشت: رایج‌ترین نوع قفل بیومتریک که از اسکنر برای خواندن و تطبیق اثر انگشت استفاده می‌کند.
* تشخیص چهره: با استفاده از دوربین و الگوریتم‌های خاص، ویژگی‌های صورت فرد را شناسایی و با اطلاعات ذخیره شده مقایسه می‌کند.
* تشخیص عنبیه چشم: با اسکن الگوهای پیچیده موجود در عنبیه چشم، هویت فرد را تأیید می‌کند. این روش از امنیت بسیار بالایی برخوردار است.
* تشخیص صدا: با تجزیه و تحلیل ویژگی‌های منحصر به فرد صدای فرد، اجازه دسترسی می‌دهد. این نوع قفل بیشتر در محیط‌های کم‌صدا کاربرد دارد.
* اسکن کف دست: الگوهای خطوط و برجستگی‌های کف دست هر فرد منحصر به فرد است و از این ویژگی برای احراز هویت استفاده می‌شود.
* اسکن رگ‌های انگشت: الگوی رگ‌های خونی در انگشت هر فرد منحصربه‌فرد است و با اسکن آن می‌توان هویت را تأیید کرد.
نحوه عملکرد قفل بیومتریک
به طور کلی، عملکرد قفل‌های بیومتریک در دو مرحله انجام می‌شود:
* ثبت‌نام (Enrollment): در این مرحله، ویژگی بیومتریک فرد (مانند اثر انگشت یا تصویر چهره) توسط اسکنر یا دوربین دستگاه ثبت و به یک الگوی دیجیتالی تبدیل می‌شود. این الگو به صورت امن در حافظه قفل ذخیره می‌گردد.
* شناسایی (Verification): هنگامی که فرد قصد باز کردن قفل را دارد، ویژگی بیومتریک خود را مجدداً به دستگاه ارائه می‌دهد. دستگاه این ویژگی را اسکن کرده و آن را با الگوی ذخیره شده در حافظه مقایسه می‌کند. در صورت تطابق، قفل باز می‌شود.
مزایای استفاده از قفل بیومتریک
* امنیت بالا: ویژگی‌های بیومتریک هر فرد منحصر به فرد است و به سختی قابل جعل یا سرقت است.
* راحتی و سرعت: برای باز کردن قفل نیازی به حمل کلید یا به خاطر سپردن رمز عبور نیست. فرآیند شناسایی معمولاً سریع انجام می‌شود.
* عدم امکان گم شدن یا دزدیده شدن کلید: برخلاف کلیدهای سنتی، ویژگی‌های بیومتریک همیشه همراه فرد هستند.
* مدیریت دسترسی آسان: افزودن یا حذف کاربران مجاز به سیستم به سادگی امکان‌پذیر است.
* قابلیت ثبت گزارش ورود و خروج: برخی از مدل‌ها امکان ثبت زمان و مشخصات افراد وارد و خارج شده را فراهم می‌کنند.
معایب احتمالی قفل بیومتریک
* آسیب به حسگر: در صورت آسیب دیدن اسکنر یا دوربین، ممکن است سیستم به درستی کار نکند.
* مشکلات در شناسایی: در برخی شرایط خاص (مانند کثیف بودن انگشت یا تغییرات ظاهری چهره)، ممکن است شناسایی با مشکل مواجه شود.
* نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی: ذخیره اطلاعات بیومتریک برخی افراد را نگران مسائل حریم خصوصی می‌کند.
* هزینه بالاتر نسبت به قفل‌های سنتی: معمولاً قیمت قفل‌های بیومتریک از قفل‌های مکانیکی و برخی قفل‌های دیجیتال بیشتر است.
قفل‌های بیومتریک در حال حاضر در طیف وسیعی از کاربردها از جمله درب‌های منازل و آپارتمان‌ها، دفاتر کار، سیستم‌های کنترل دسترسی، گاوصندوق‌ها و دستگاه‌های الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند و به دلیل امنیت و سهولت استفاده، محبوبیت رو به رشدی دارند.
برند های قفل بیومتریک
فیلیپس (Philips) ، هلند (با حضور قوی در بازار قفل هوشمند چین تحت عنوان Philips Easykey)
ییل (Yale) ، ایالات متحده آمریکا (بخشی از گروه Assa Abloy)
اشلج (Schlage) ، ایالات متحده آمریکا
بوش (Bosch) ، آلمان
شیائومی (Xiaomi) ، چین
گیتمن (Gateman) ، کره جنوبی (بخشی از گروه Assa Abloy)
کاداس (Kaadas) ، آلمان و چین
میلره (Milre) ، کره جنوبی (بخشی از گروه Allegion)
خرید قفل بیومتریک
عوامل موثر در قیمت قفل بیومتریک شامل : نوع تکنولوژی بیومتریک (اثر انگشت، تشخیص چهره، اسکن عنبیه)، تعداد و تنوع روش های دسترسی (رمز، کارت، کلید مکانیکی، کنترل از راه دور، اپلیکیشن موبایل)، برند و کشور سازنده، کیفیت ساخت و جنس بدنه قفل، امکانات و قابلیت های هوشمند اضافی (مانند اتصال به شبکه، دوربین، سیستم امنیتی)، استانداردها و گواهینامه ها، هزینه نصب و خدمات پس از فروش ، نوسانات ارزی میشوند.