The Road to Serfdom
کتاب راه بندگی ، اثر فریدریش فون هایک ، اقتصاددان و فیلسوف اتریشی، یکی از مهم‌ترین آثار قرن بیستم در حوزه اقتصاد سیاسی است. این کتاب که در سال ۱۹۴۴ منتشر شد، به بررسی رابطه بین آزادی فردی و برنامه‌ریزی اقتصادی دولتی می‌پردازد و هشدار می‌دهد که برنامه‌ریزی مرکزی اقتصاد می‌تواند به استبداد و از بین رفتن آزادی‌های فردی منجر شود.
(توجه : نام این کتاب بعضا راه بردگی هم ترجمه شده است.)
هایک در این کتاب استدلال میکند که بین فاشیسم، نازیسم، کمونیسم و دیگر اشکال مداخله دولت در زندگی شهروندان، تفاوتی نیست.
فاشیسم برخلاف آنچه سوسیالیست‌ها می‌گویند نتیجه‌ی قهر نظام سرمایه‌داری و رقابت نیست، بلکه دقیقاً نتیجه‌ی مداخله‌ی دولت است.
یا دولت به بهانه دفاع از منافع کارگران و زحمتکشان مداخله کند نتیجه اش میشود استبداد کمونیستی مشابه آنچه در روسیه پس از انقلاب 1917
یا دولت برای بیشتر کردن وابستگان خود ، سود بانکداران ، کارخانجات و بازرگانان مداخله میکند ، نتیجه اش میشود نظام‌های فاشیستی و نازیستی ایتالیا و آلمان.
ماهیت هردو حالت و این حکومت ها یکی است و تفاوت آن‌ها فقط در صورت‌های ایدئولوژیک و سیاسی است.
«راه بندگی» با استقبال گسترده‌ای مواجه شده و به زبان‌های مختلف ترجمه شد. این کتاب تأثیر زیادی بر اندیشه سیاسی و اقتصادی قرن بیستم گذاشت و به یکی از پایه‌های فکری مکتب اقتصادی اتریش تبدیل شد.
برخی از نکات کلیدی کتاب راه بندگی
* برنامه‌ریزی مرکزی اقتصاد، به دلیل ناتوانی در جمع‌آوری و پردازش اطلاعات لازم، منجر به ناکارآمدی میشود.
* برنامه‌ریزی مرکزی، قدرت زیادی را در دست دولت متمرکز میکند و این قدرت می‌تواند برای سرکوب مخالفان مورد استفاده قرار گیرد.
* آزادی اقتصادی و آزادی سیاسی، لازم و ملزوم یکدیگرند و از بین رفتن یکی، منجر به از بین رفتن دیگری میشود.
* بازار آزاد، بهترین سازوکار برای تخصیص منابع و ایجاد ثروت است.
* دولت باید نقش محدودی در اقتصاد داشته باشد و بیشتر به حفظ حقوق مالکیت و اجرای قوانین بپردازد.
خواندن این کتاب توسعه دهندگان ساختمان و املاک و همه فعالان اقتصادی توصیه میشود.
” راه بندگی به روایت کاریکاتور” برداشت آزاد ، از کتاب راه بندگی است.