گاز کریپتون

Krypton

گاز کریپتون ، یک عنصر شیمیایی با نماد Kr و عدد اتمی 36 است. در گروه گازهای نجیب (گروه 18 جدول تناوبی) قرار دارد. یک گاز بی‌رنگ، بی‌بو و بی‌مزه است. از هوا سنگین‌تر است (حدود 1.18 برابر سنگین‌تر).

خواص مهم گاز کریپتون

* به دلیل داشتن لایه الکترونی خارجی پر، واکنش‌پذیری بسیار کمی دارد و به همین دلیل به عنوان یک گاز نجیب شناخته می‌شود. با این حال، در شرایط خاص می‌تواند با فلوئور ترکیب شود.

* به مقدار بسیار کم در جو زمین وجود دارد (حدود 1 ppm).

* از طریق تقطیر جزء به جزء هوای مایع به دست می‌آید.

* در اثر تخلیه الکتریکی، نور بنفش کم‌رنگ از خود ساطع می‌کند.

* غیرقابل اشتعال و غیر سمی است.

* دارای شش ایزوتوپ پایدار و تعدادی ایزوتوپ پرتوزا است.

* نقطه جوش بسیار پایینی دارد (-۱۵۳.۴ درجه سانتیگراد).

* چگالی آن از هوا بیشتر است.

* رسانای ضعیف گرما و الکتریسیته است.

کاربردهای گاز کریپتون

* روشنایی: در ساخت لامپ‌های فلورسنت، لامپ‌های هالوژن و لامپ‌های تخلیه گازی برای بهبود روشنایی و طول عمر لامپ‌ها استفاده می‌شود.

* لیزرها: در برخی از انواع لیزرها کاربرد دارد.

* عکسبرداری با سرعت بالا: در لامپ‌های فلاش دوربین‌های عکاسی سریع استفاده می‌شود.

* پزشکی: در برخی روش‌های تصویربرداری پزشکی مانند اسکن ریه و عکسبرداری اشعه ایکس مغز کاربرد دارد.

* صنعت: برای شناسایی مخازن تأسیسات بازیافت سوخت هسته‌ای

ساختمان :  به عنوان گاز پرکننده در شیشه‌های دوجداره برای عایق‌بندی حرارتی و صوتی استفاده می‌شود.

* استاندارد طول: در گذشته (از سال ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۳)، نور ساطع شده از ایزوتوپ کریپتون-۸۶ به عنوان معیار بین‌المللی برای تعریف متر استفاده می‌شد.

کاربرد گاز کریپتون در شیشه های چند جداره

گاز کریپتون یک جزء ارزشمند در تولید شیشه‌ آکوستیک و شیشه عایق است و به بهبود قابل توجه عملکرد حرارتی و صوتی این نوع شیشه‌ها کمک می‌کند. اگرچه هزینه آن نسبت به آرگون بیشتر است، اما عملکرد عایقی برتر آن در بسیاری از کاربردهای خاص، استفاده از آن را توجیه می‌کند.

کاربرد در فاصله‌های باریک: کریپتون در فاصله های کوچک کمتر از ۸ میلیمتر بهتر عمل می کند، به همین دلیل در پنجره های سه جداره و چهار جداره بیشتر استفاده می شود. در مواردی هم که محدودیت فضا وجود دارد یا در شیشه‌های  که حفظ ظاهر باریک مهم است، کاربرد دارد.

کریپتون حدود ۲۰۰ برابر از گاز آرگون گرانتر است، بنابراین استفاده از آن در پنجره  یو پی وی سی دو جداره معمولی دارای صرفه اقتصادی نیست.

در شیشه‌های عایق حرارتی  (Thermal Insulation):

* بهبود عایق حرارتی: کریپتون به دلیل چگالی بالاتر و رسانایی حرارتی پایین‌تر نسبت به هوا و حتی آرگون، یک عایق حرارتی بسیار موثرتر است. پر کردن فضای بین لایه‌های شیشه با گاز کریپتون به طور قابل توجهی انتقال حرارت را  در فصول مختلف سال کاهش می‌دهد.

شیشه‌های آکوستیک (Acoustic Insulation):

* بهبود عایق صوتی: چگالی بالای گاز کریپتون همچنین به بهبود خواص عایق صوتی شیشه‌های دوجداره و سه‌جداره کمک می‌کند. گاز متراکم‌تر، انتقال امواج صوتی را به طور موثرتری کاهش می‌دهد.

این امر به ویژه در مناطقی با آلودگی صوتی زیاد (مانند نزدیکی فرودگاه‌ها، بزرگراه‌ها و مناطق صنعتی) اهمیت دارد.

* جذب صدا: فضای پر شده با گاز کریپتون به عنوان یک لایه جاذب صدا عمل کرده و از عبور صداهای خارجی به داخل و بالعکس جلوگیری می‌کند.

* ترکیب با لایه‌های لمینت: عملکرد آکوستیک شیشه‌ها اغلب با استفاده از لایه‌های لمینت (PVB) در بین شیشه‌ها و همچنین پر کردن فضای بین آن‌ها با گازهای سنگین مانند کریپتون به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد.