تابلیه پل
Bridge Deck Slab
تابلیه پل بخشی از عرشه پل است که به‌صورت یک دال بتنی یا فولادی،
بارهای واردشده از وسایل نقلیه، عابران یا مسیر تاسیسات را دریافت و به تیرهای اصلی و زیرین منتقل می‌کند.
به زبان ساده، تابلیه همان صفحه‌ی باربر افقی پل است که سطح عبور را تشکیل می‌دهد و ارتباط مستقیم بین سطح ترافیکی و اجزای سازه‌ای پل برقرار می‌کند.
تابلیه پل در واقع سطح نهایی پل می‌باشدترافیک عبوری را به صورت مستقیم حمل مینماید بر روی شاه‌تیرها یا تیرهای اصلی پل قرار می‌گیرد و محل عبور وسایل نقلیه، ریل و یا عابران پیاده می‌باشد.
این بخش از پل بر روی شاه‌تیرها یا تیرهای اصلی پل قرار می‌گیرد .
ریشه و تلفظ کلمه تابلیه
*ریشه کلمه
«تابلیه» واژه‌ای فرانسوی‌تبار است که از کلمه‌ی Tableau / Tablier در زبان فرانسه گرفته شده است و به معنی صفحه، پیش‌بند، یا تخته‌صاف محافظ است.
در فارسی مهندسی و معماری، به‌صورت تابلیه (با تلفظ ایرانی‌شده) به کار می‌رود.
* تلفظ
🔹 تلفظ فرانسوی
( تَبـلیِه / ta-bli-é)
🔹️ تلفظ فارسی
(تَـ ـبلی ــه) تَبلِیِه / ta-bli-ye
و تابلیِه ( ترکیب فتحه و آ )
* کاربرد در مهندسی عمران ایران
در دوران توسعه‌ی زیرساخت‌های مدرن ایران (دهه ۳۰ و ۴۰ شمسی)،
بسیاری از اصطلاحات مهندسی از فرانسه وارد شدند (مثل فونداسیون، شاسی، دال، تراورس، و تابلیه).
بنابراین «تابلیه» واژه‌ای مصطلح و پذیرفته‌شده در استانداردهای فنی ایران است،
تفاوت تابلیه پل و عرشه پل
– تابلیه پل (Deck Slab) دال یا صفحه‌ی بتنی (یا فولادی) است که بار مستقیم خودروها یا عابران را تحمل می‌کند و به تیرهای اصلی منتقل مینماید. عضو باربر اصلی در بالاترین سطح سازه، معمولاً ضخامت ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر.
– عرشه پل (Bridge Deck) کل مجموعه‌ای است که سطح عبور را تشکیل می‌دهد، شامل تابلیه، آسفالت یا پوشش رویی، عایق، نرده‌ها، زهکشی و سایر جزئیات سطح فوقانی. سطح عبوری پل — شامل تمام لایه‌های روی تابلیه.
طراحی تابلیه پل
طراحی تابلیه بسیار مهم است، زیرا باید بتواند بارهای زنده (مانند ترافیک) و بارهای مرده (وزن خود پل) را به خوبی تحمل کند و در برابر نیروهای لرزه‌ای نیز مقاوم باشد. همچنین، نوع کاربری و اهمیت پل در طراحی اجزا و به‌ویژه تابلیه آن تأثیرگذار است.
کارکردهای اصلی تابلیه
* انتقال بار:
تمام نیروهای قائم ناشی از عبور خودرو، باد و ضربه‌ی ترمز را به تیرها و پایه‌ها منتقل می‌کند.
* ایجاد پیوستگی سازه‌ای:
تابلیه مانند یک دال صلب، تیرهای اصلی و فرعی پل را به هم متصل کرده و موجب یکپارچگی و پایداری سازه می‌شود.
* سطح عبور و ایمنی:
سطح نهایی ترافیکی، روسازی و عایق معمولاً روی تابلیه اجرا می‌شوند؛ بنابراین کیفیت و صافی سطح آن تأثیر مستقیم بر ایمنی عبور دارد.
* محافظت از اجزای زیرین:
تابلیه با ایجاد پوشش بالایی، از تیرها و اتصالات در برابر نفوذ آب، نمک و عوامل خورنده محافظت می‌کند.
انواع تابلیه بر اساس جنس و نحوه ساخت
بتنی درجا (Cast-in-place Concrete Slab)
پیش‌ساخته (Precast Slab)
فولادی (Steel Orthotropic Deck)
کامپوزیتی (Concrete-Steel Composite)
💡 جمع‌بندی تافیت
تابلیه پل، قلب باربر عرشه است — عضوی حیاتی که بین سطح عبور و سازه‌ی زیرین پل قرار دارد و نقش آن در پایداری، دوام و عملکرد کلی پل حیاتی است.