بند دشواری /بند سختی / شرط دشواری در قرارداد /شرط سختی در قرارداد
بند هارشیپ بندی در قرارداد است ، برای پوشش دادن فورس ماژور .
برابر متن مذکور هرگاه بروز حوادث پیش‌بینی نشده موازنه و تعادل قرارداد را به هم بزند به نحوی که اجرای قرارداد مستلزم تحمیل خسارت گزاف وغیر متعارف به یکی از طرفین قرارداد باشد،
این بند طرفین قرارداد را در شرایط فورس ماژور به امکان فسخ و یا حداقل مذاکره جایگزین ، جهت تجدید نظر و تعدیل برای طرفی که با دشواری و یا ضررمواجه شده است ، متعهد و ملزم می نماید.
اتاق بازرگانی بین‌المللی در نشریه شماره 421 خود شرط «فورس ماژور» و شرط «دشواری» را به عنوان یک متن پیشنهادی برای درج در قراردادها تنظیم کرده است.
وقایعی هم‌چون سیل، زلزله، جنگ یا تغییرات شدید اقتصادی مانند تورم وگرانی یا تصمیمات سیاسی عمده، و عواملی از این دست (فورس ماژور) ، موجب به‌هم خوردن تعادل قرارداد می‌شوند، به طوری كه بین وضع قبلی قرارداد و وضع فعلی آن ممكن است اختلاف زیادی وجود داشته باشد. رفع اشكالات و حل نتایج حقوقی ناشی از بهم خوردن نظم قرارداد، امری مهم است؛ چرا كه هر یك از این وقایع به نوبه خود ممكن است اجراء قرارداد را تحت تأثیر قرار دهد ویا غیر ممکن سازد