یخ خشک

دی اکسید کربن خشک

یخ خشک شکل جامد دی‌اکسید کربن (CO2) است. که ظاهری مانند یخ دارد اما از خود هیچ رطوبتی بر جای نمی‌گذارد.یخ خشک اعلب به عنوان عامل سردکننده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این ماده ذوب نمی‌شود بلکه تصعید شده یعنی با افزایش دما از فاز جامد مستقیماً به فاز بخار می‌رود. در اثر این پدیده دود سفیدی ایجاد می‌شود. که در واقع رطوبت هوای اطراف را به تودهٔ بخار آب تبدیل می‌کند.به همین دلیل برای شبیه‌سازی مه یا دود در فیلم‌سازی از آن استفاده می‌شود.

کربن دی اکسید گازی بی رنگ با بوی کمی تند است و چگالی 5/1برابر چگالی هواست. این ماده در دمای پایین تر از 78- درجه متراکم شده و به جسم سفید رنگ جامدی به نام یخ خشک تبدیل می شود و هر کیلوگرم آن kj 1/573گرما را جذب می کند.

یخ خشک بصورت صنعتی تولید و برای کاربر های مختلف عرضه میشود.

طرز ساختن یخ خشک بصورت غیر صنعتی

برای ساختن یخ خشک شلنگ خروجی یک کپسول CO2 با فشاری در حدود حد اقل 75 بار در  دمای حدود 31 درجه سانتیگراد را درون کیسه ای پارجه قرار داده و اهرم خروجی را فشار میدهیم

و یا کپسول را برعکس کنیم و طوری که شیر خروجی آن در پایین قرار گیرد و سپس شیر را باز کنید به علت فرآیند اختناق یا خفگی CO2 به صورت یخ خشک از آن خارج می شود.

کاربرد یخ خشک

– آیس بلاستینگ

–  ایجاد مه و بخار غلیظ و مصنوعی برای ساخت جلوه های ویژه در فیلم و مراسمات

– تولید سرما  و خنک سازی وقتی به یخچال و فریز دسترسی ندازیم و یا مواقعی که دمای خیلی سرد برای نگهداری مواد مورد نیاز است. مثل در پزشکی و صنایع هوایی

– در صنعت پخت نان

– در صنعت ساختمان از جمله : ساخت بتن ،  برای کندن سرامیک و آجرهای کف پوش از کف ساختمان ،  بازسازی ساختمان های آسیب دیده در آتش سوزی و …

–  در ذخیره مواد غذایی

– استفاده از ویژگی تصعید یخ خشک جهت تولید فشار

– انقباض فلزات جهت فیت کردن آنها

– جذب حشرات موذی

–  تولید نوشابه و گاز دار کردن

– بسته بندی مواد غذایی و کنسروسازی جهت جلوگیری از رشد باکتری ها

– حمل و نقل بانک های خون

– استفاده آزمایشگاه ها و مراکز علمی و پژوهشی

– صنایع استخراج نفت

– برداشتن عیوب پوستی

– کمک به رشد گیاهان با استفاده از گاز CO2 حاصل از یخ خشک

– بارور و باران زا کردن ابرها با تزریق یخ خشک به ابرها

– صنعت شیلات

– نگهرگداری و انتقال گیاهان

– نگهداری بیشتر یخ معمولی

– استفاده در آزمایش هایی که به دمای پایین نیازدارند و پایین آوردن دما در واکنش های شیمیایی و یا کاهش سرعت آن ها

 

نکات ایمنی در استفاده از یخ خشک

اجتناب از تماس مستقیم پوست  با یخ خشک جلوگیری کنید چون می تواند باعث سوختگی مشابه یخ زدگی شود. هنگام دست زدن به آن حتما از دستکش های عایق استفاده کنید.

– مقدار زیادی دی اکسید کربن متصاعد میکند بهمین دلیل باید در مکان های دارای تهویه نگهداری شود چون  استتشاق ان سبب افزایش غلظت آن در خون می شود.

– محفظه بسته نگهداری نشود شاید باعث افزایش فشار و در نهایت و حتی انفجار می شود.

– بریدن و خرد کردن یخ خشک مشکل است. در اندازه مورد نیاز خرید کنید.

– آن را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.

– هرگز یخ خشک را نخورید و قورت ندهید.