مهره قفلی یا مهره خود قفل شونده نوعی اتصال دهنده است که برای جلوگیری از شل شدن اتصالات تحت ارتعاش یا نیروهای مکانیکی طراحی شده است. این مهره‌ها با ایجاد اصطکاک یا تغییر شکل جزئی در رزوه‌ها، از باز شدن ناخواسته پیچ و مهره جلوگیری می‌کنند و اطمینان از استحکام و ایمنی اتصالات را فراهم می‌کنند.
ساختار و انواع مهره قفلی
مهره‌های قفلی در انواع مختلفی تولید می‌شوند که هر کدام مکانیزم قفل‌کنندگی خاص خود را دارند. برخی از انواع رایج مهره قفلی عبارتند از:
* مهره قفلی کاسه نمدی: این نوع مهره دارای یک کاسه نمدی در زیر سر مهره است که با سفت شدن مهره، این کاسه نمد فشرده شده و اصطکاک زیادی ایجاد می‌کند.
* مهره قفلی دندانه‌ای: در این نوع مهره، دندانه‌هایی بر روی بدنه مهره وجود دارد که با سفت شدن مهره، به داخل رزوه پیچ فرو رفته و مانع از شل شدن آن می‌شوند.
* مهره قفلی نایلونی: در این نوع مهره، یک درج نایلونی در داخل مهره وجود دارد که با سفت شدن مهره، نایلون تغییر شکل داده و رزوه‌ها را به هم فشرده می‌کند.
* مهره قفلی فنردار: در این نوع مهره، یک فنر در داخل مهره تعبیه شده است که با سفت شدن مهره، فشرده شده و باعث ایجاد نیروی کششی می‌شود که از شل شدن مهره جلوگیری می‌کند.
مزایای استفاده از مهره قفلی
* جلوگیری از شل شدن اتصالات: مهمترین مزیت مهره قفلی، جلوگیری از شل شدن اتصالات تحت ارتعاش یا نیروهای مکانیکی است.
* ایمنی بیشتر: با جلوگیری از شل شدن اتصالات، از بروز حوادث احتمالی جلوگیری می‌کند.
* افزایش طول عمر اتصالات: با کاهش سایش و خوردگی در محل اتصال، طول عمر اتصالات را افزایش می‌دهد.
* تنوع مدل: مهره‌های قفلی در انواع مختلفی تولید می‌شوند که برای کاربردهای مختلف مناسب هستند.
کاربردهای مهره قفلی
مهره‌های قفلی در صنایع مختلفی از جمله خودرو، هوافضا، ساختمانی، الکترونیک و… کاربرد دارند. برخی از کاربردهای رایج مهره‌های قفلی عبارتند از:
* اتصالات چرخ خودرو
* اتصالات تجهیزات صنعتی
* اتصالات سازه‌های فلزی
* اتصالات تجهیزات الکترونیکی
نکات مهم در استفاده از مهره قفلی
* انتخاب نوع مناسب: انتخاب نوع مهره قفلی به شرایط محیطی، میزان ارتعاش و نیروی وارده به اتصال بستگی دارد.
* گشتاور مناسب: مهره قفلی را با گشتاور مناسب سفت کنید تا از آسیب دیدن رزوه‌ها جلوگیری شود.
* استفاده از ابزار مناسب: برای سفت کردن مهره قفلی از آچار مناسب استفاده کنید.