مبلغی که در دعاوی حقوقی اضافه تر بر مبلغ محکوم بها توسط دادگاه ها به منظور اجرای حکم و صدور اجراییه مقرر می گردد
نیم عشر با هزینه دادرسی که ابتدا توسط دادگاه ها گرفته میشود متفاوت است، زیرا هزینه دادرسی هزینه رسیدگی به پرونده است نیم عشر هزینه اجرای حکم.
انواع نیم عشر
نیم عشر اجرایی:
در این نوع محکوم علیه باید نیم عشر یا هزینه حق الاجرا را پرداخت کند
که در دو صورت از پرداخت آن معاف می گردد:
در صورتی که تا ده روز بعد از صدور ابلاغ اجراییه بدهی خود یا مبلغ محکوم به را پرداخت کنددر صورتی که با طرف دیگر دعوی ظرف ده روز توافق یا سازش کنند یا ترتیبی برای اجرای حکم قرار دهند
همچنین در صورتی که تا قبل از ده روز بخشی از مبلغ محکوم به را پرداخت نماید به همان میزان از حق الاجرا دریافت نخواهد شد و اگر بعد از ده روز با محکوم له توافق یا سازش کنند یا ترتیبی برای اجرای حکم قرار دهند نصف حق الاجرا یا نیم عشر را باید پرداخت کند.
نیم عشر دولتی:
نیم عشر دولتی در بحث مهریه مطرح می شود و زن ابتدا باید یک بیستم مبلغ مهریه یا همان نیم عشر را برای اجرای حکم و صدور اجراییه به حساب دولت واریز کند.
هرچند این مبلغ درنهایت از اموال مرد برداشته و به زن پس داده خواهد شد، ولی درصورتی اعسار خود را به دادگاه ثابت کند از پرداخت نیم عشر معاف شود.
مرد نیز تا ده روز بعد از صدور ابلاغ اجراییه مهلت دارد تا مهریه را پرداخت یا شیوه ای برای تهیه مهریه به دادگاه ارایه دهد یا با همسرش در این زمینه توافق یا سازش کند که در این صورت نصف نیم عشر را باید پرداخت کند و در غیر این صورت کل مبلغ را باید بپردازد