PRAD (پراد) تست جوش با ذرات مغناطیسی ، نمونهای از فناوریهای نوین در بازرسیهای غیرمخرب هستند که بوسیله دستگاه پراد انجام میگردد.
دستگاه پراد (Prad Device) چیست؟
PRAD (با حروف بزرگ) مخفف “Portable Radiographic Array Device” است، به معنی دستگاه آرایه رادیوگرافی قابل حمل است.
این دستگاهها نوعی تجهیزات بازرسی غیرمخرب (Non-Destructive Testing – NDT) هستند که برای بررسی و ارزیابی کیفیت داخلی مواد و قطعات بدون آسیب رساندن به آنها استفاده میشوند. به طور خاص، دستگاههای PRAD نوعی سیستم رادیوگرافی پیشرفته هستند که از اشعه ایکس (X-ray) برای تصویربرداری و شناسایی عیوب داخلی مانند ترکها، حفرهها، ذرات خارجی یا عدم نفوذ در جوشها، قطعات ریختهگری، کامپوزیتها و سایر مواد استفاده میکنند.
نحوه عملکرد و ویژگیها PRAD
دستگاههای PRAD با استفاده از یک منبع اشعه ایکس (معمولاً یک لوله اشعه ایکس مینیاتوری) و یک آرایه از دتکتورهای دیجیتال (برخلاف فیلمهای رادیوگرافی سنتی) کار میکنند. نحوه عملکرد کلی به شرح زیر است:
* تولید اشعه ایکس: اشعه ایکس توسط منبع تولید و از طریق نمونه مورد آزمایش عبور میکند.
* تشخیص اشعه عبوری: دتکتورهای دیجیتال که در سمت دیگر نمونه قرار دارند، میزان اشعه ایکس عبوری را ثبت میکنند. هرگونه نقص یا تغییر در چگالی مواد باعث جذب متفاوت اشعه ایکس میشود.
* تشکیل تصویر دیجیتال: اطلاعات جمعآوری شده توسط دتکتورها به یک کامپیوتر منتقل شده و به سرعت به یک تصویر دیجیتال (رادیوگرافی) تبدیل میشوند. این تصویر میتواند روی صفحه نمایش داده شود و توسط اپراتور تحلیل شود.
ویژگیهای کلیدی دستگاه PRAD
* قابل حمل بودن (Portable): یکی از مهمترین ویژگیهای آنهاست. طراحی کوچک و وزن نسبتاً کم، امکان حمل و استفاده از آنها را در محل پروژه، سایتهای ساخت و ساز، یا مناطق دورافتاده فراهم میکند.
* رادیوگرافی دیجیتال (Digital Radiography – DR): برخلاف رادیوگرافی سنتی با فیلم، نیازی به تاریکخانه و مواد شیمیایی برای ظهور فیلم نیست. تصاویر بلافاصله در دسترس هستند.
* سرعت بالا: فرآیند تصویربرداری و تحلیل بسیار سریعتر از روشهای مبتنی بر فیلم است.
* ایمنی بهبود یافته: برخی از سیستمهای PRAD از منابع اشعه ایکس با انرژی پایینتر و سیستمهای حفاظتی پیشرفتهتر استفاده میکنند که ایمنی کار با آنها را نسبت به تجهیزات رادیوگرافی صنعتی سنتی (که معمولاً از منابع رادیواکتیو یا اشعه ایکس پرانرژی استفاده میکنند) افزایش میدهد. همچنین، اندازه کوچکتر و کنترل دقیقتر پرتو، ناحیه پرتوگیری را کاهش میدهد.
* کیفیت تصویر خوب: با وجود قابل حمل بودن، قادر به ارائه تصاویر با کیفیت بالا برای شناسایی عیوب هستند.
* نرمافزارهای تحلیل پیشرفته: امکان بزرگنمایی، تنظیم کنتراست، اندازهگیری عیوب و گزارشدهی دقیق را فراهم میکنند.
کاربرد PRAD
این روش تست به طور فزایندهای در صنایع مختلف، کاربرد پیدا کرده :
* بازرسی جوشها در سازههای فلزی:
– در ساخت و سازهای سنگین، پلها، و سازههای بلند، کیفیت جوشها بسیار حیاتی است. PRADها امکان بازرسی سریع و در محل جوشهای اسکلت فلزی را فراهم میکنند تا از عدم وجود ترک، حفره، یا عدم نفوذ اطمینان حاصل شود.
* بازرسی کیفیت قطعات پیشساخته:
در صنعت ساختمان مدولار و پیشساخته، قطعات در کارخانه تولید میشوند. PRADها میتوانند برای بازرسی کیفیت داخلی اتصالات، کامپوزیتها و اجزای پیشساخته قبل از حمل و نقل و نصب در محل استفاده شوند.
* بررسی لولهکشی و خطوط انتقال:
برای بازرسی جوشهای لولههای آب، گاز، یا سیستمهای گرمایش و سرمایش در ساختمانها و زیرساختهای شهری، به خصوص در نقاطی که دسترسی دشوار است.
* بازرسی بتن و سازههای بتنی:
* اگرچه اشعه ایکس برای بتنهای بسیار ضخیم محدودیت دارد، اما در برخی موارد میتوان از PRAD برای شناسایی آرماتورها، کابلهای پیشتنیدگی یا حفرهها در بتن با ضخامتهای متوسط استفاده کرد.
* کنترل کیفیت در سایت:
* به دلیل قابل حمل بودن، تیمهای کنترل کیفیت میتوانند به سرعت در نقاط مختلف سایت ساخت و ساز مستقر شوند و بازرسیهای لازم را انجام دهند، که به حفظ سرعت پروژه و کاهش تأخیر کمک میکند.