شخص حقیقی یا شخص حقوقی که بنابر تشخیص کارفرما به منظور حفظ يكپارچگي پروژه و اطمينان از روند صحيح امور و هدايت و نظارت كلي پروژه و نيز معماري كلي پروژه ، انتخاب و دعوت به همکاری مي‌گردد.
عامل چهارم در طول همكاري و اجراي پروژه، همراه و همگام با كارفرما خواهد بود.ارايه خدمات مشاوره در حوزه‌هاي مورد توافق كارفرما و نيز نظارت بر امور اجرايي و تأييد روش‌ها، دستورالعمل‌ها و استانداردهاي فني و اجرايي است از جمله وظایف اوست.
در قرارداد های دولتی و قرارداد های که مالک یا کارفرما خود ، شخص حقوقی است عامل چهارم نیز باید ازشرکت های دارای صلاحیت (اشخاص حقوقی) باشد
در ایران اعلب پروژه‌ها با نظام ۳ عاملي (كارفرما، مشاور و پيمانكار) اجرا مي‌شود. در اين نظام، وظيفه هماهنگي و مديريت امور با كارفرما مي‌باشد. اين وظيفه با توجه به گستردگي فعاليت‌ها و وظايف كارفرما به خوبي صورت نمي‌گيرد. به همين علت، بيش‌تر پروژه‌ها با تأخير در زمان و افزايش هزينه‌ها مواجه است. جهت تعديل اين مشكل نظام ۴عاملي كه مديريت پروژه به عنوان عامل چهارم به ۳ عامل ديگر افزوده شده در سال ۱۳۷۸ از طرف سازمان مديريت و برنامه‌ريزي پيشنهاد شد. در اين نظام وظايف كارفرما در قالب قراردادي به شخصی دارای صلاحیت واگذار میگردد
مزاياي وجود عامل چهارم
• بسترسازي و تبيين راهكارهاي ايجاد فضاي R&D در پروژه
• تضمين دستيابي به اهداف پروژه
• كاهش عارضه‌ها و يافتن حلقه‌هاي مفقوده در ارتباط با عوامل پروژه
• كاهش تأخير و حتی عدم‌وقوع تأخير در انجام مراحل پروژه و يا توقف در پروژه
• بالا رفتن کیفیت
• ايجاد تفاهم ميان دست‌اندركاران پروژه
شرح خدمات عامل چهارم
• بهينه‌سازي روش‌هاي سرمايه‌گذاري
• تهيه طرح تفضيلي پروژه
• بررسي شركت‌هاي موجود از جهت داشتن توان اجراي پروژه
• انتخاب پيمانكاران
• كنترل كيفيت خدمات پيمانكاران
• بررسي و نظارت نحوه انجام و نتايج اقدامات پيمانكاران
• كنترل و نظارت بر خدمات طراحي، پياده‌سازي، راه‌اندازي و تحويل دستاوردهاي پروژه
• خدمات هماهنگي، برنامه‌ريزي و كنترل پيشرفت كار
• هماهنگي‌هاي لازم ميان كارفرما و پيمانكار
• مطابقت مشخصات خروجي‌‌هاي اصلي پروژه با خواسته‌هاي طرح شده در سند اوليه پروژه
• مصالحه بين كارفرما و پيمانكار در موارد مورد اختلاف
• آزمايش فني بخش‌هاي مختلف پروژه و انجام امور اعتبارسنجي (Validation) و وارسي (Verification)
تنظیم دفاتر کارگاهی ، گزارشات روزانه ، وماهانه و گزارش پیشرفت پروژه ، گانت چارت و جدول زمان بندی، و کنترل نوع و کیفیت مواد ومصالح مصرفی و جزئیات اجرا ، اقدام نسبت به تست های غیر مخرب و لازم برای پروژه از قبیل تست جوش و مقاومت بتن و… و مستند سازی از دیگر خدمات عامل چهارم می باشد