Katrak
کتراک نام تجاری برای نوعی ماده برای تخریب غیر انفجاری و غیر تهاجمی است که برای تخریب سنگ، بتن و ساروج استفاده میشود.
مواد تخریب کننده غیر انفجاری موادی هستند که برای شکستن سنگ، بتن و ساروج بدون استفاده از انفجار به کار می‌روند. این مواد با ایجاد فشار و انبساط، باعث ترک خوردن و خرد شدن ماده مورد نظر می‌شوند.
ظاهرا کتراک یک نام تجاری پیشگام در تولید این ماده بوده است.
در ایران، واژه “کتراک” به قدری رایج شده که حتی اگر شرکتی محصول خود را با نامی دیگر عرضه کند، عموم مردم آن را با نام “کتراک” می‌شناسند.
یعنی وقتی می‌گوییم “کتراک”، منظورمان همان پودر منبسط شونده‌ای است که سنگ و بتن را بدون انفجار می‌شکند.
بعنوان‌مثال خیلی از مردم به هر نوع دستمال کاغذی میگویند “کلینکس”، در حالی که کلینکس نام یک برند خاص است، اما در محاوره به همه دستمال‌های کاغدی اطلاق میشود .
ویژگی های کتراک
* غیرمنفجره:
Katrak غیرمنفجره است و خطر انفجار ندارد.
* بدون صدا و لرزش:
استفاده از Katrak باعث ایجاد صدا و لرزش نمی‌شود. اصطلاحا به دینامیت بی صدا هم معروف است.
* قابل کنترل:
می‌توان میزان انبساط Katrak را با تنظیم میزان آب مخلوط شده با آن کنترل کرد.
* مقرون به صرفه:
در مقایسه با روش‌های تخریب سنتی، استفاده از Katrak می‌تواند مقرون به صرفه‌تر باشد.
* ایمنی:
به دلیل غیر منفجره بودن، ایمن تر از مواد منفجره سنتی است.
* انواع کدگذاری رنگی:
در انواع سبز و آبی موجود است که هر کدام برای محدوده دمایی خاصی و نوع ماده مورد تخریب بهینه شده‌اند و کاربرد دارد.
کاربرد کتراک:
* تخریب سنگ در معادن و پروژه‌های ساختمانی
* تخریب بتن و ساروج در پروژه‌های تخریب و بازسازی
* حفاری تونل‌ها و کانال‌ها
* ایجاد شکاف در سنگ‌ها برای استخراج آسان‌تر
* برای تخریب بتن مسلح و غیر مسلح
نکات مهم در استفاده از کتراک:
* رعایت نکات ایمنی:
* توجه به دستورالعمل فنی تولید کننده :
رعایت دقیق دستورالعمل‌های تولید کننده در هنگام آماده‌سازی و استفاده از محصول
* استفاده از تجهیزات ایمنی :
تجهیزات ایمنی مناسب مانند عینک و دستکش ، ماسک استفاده کنید.
اجتناب از تماس و استنشاق گرد و غبار بتونامیت
* انتخاب دقیق نوع ماده :
با توجه به نوع تخریب و محل مورد نظر باید از مواد مناسب استفاده نمود.
* مخلوط کردن صحیح:
Katrak باید با مقدار مناسب آب مخلوط شود تا عملکرد مطلوب حاصل شود.
* حفر سوراخ های مناسب:
قطر و فاصله سوراخ ها باید متناسب با نوع سنگ یا بتن باشد.
* توجه به زمان:
زمان لازم برای تاثیر Katrak بسته به شرایط محیطی و نوع ماده متغیر است. کتراک نیم ساعته اصطلاحی است که برای بالا بودن سرعت اثر بکار میبرند.
*فاصله از محل تخریب
حفظ فاصله ایمن از محل تخریب در هنگام انجام عملیات
برند های معروف کتراک
* کتراک (Katrak)
* بتونامیت (Betonamit)، لیختن‌اشتاین / آلمان
* دکسپن (Dexpan)، ایالات متحده آمریکا
* کراکومیت (CracKomite)، بین‌المللی
* راک‌نار (RocKnar)، بین‌المللی
* گرین راک (Green Rock)، ایران
* کات راک (Katrock)، ایران
* وند دستراکتور (Vand Destructor)، ایران
* کِی‌تی‌اِی (KTA)، ایران
* بلاک‌پاور (BlackPower)، ایران (در ایران تولید میشود و گفته میشود نمونه خارجی ندارد)
* استامایت (Stamait)
خرید کتراک
کتراک بصورت وزنی و در بسته های معمولا ۵ و ۱۰ کیلیویی عرصه میشود .
قیمت کتراک تخریب کننده غیر انفجاری بستگی به نوع ماده ، کیفیت ، قدرت تخریب و زمان لازم برای عمل کردن ، میزان کم خطر بودن (انسان و محیط زیست ) کشور سازنده و برند آن دارد.
