آزمایش خاک تراکم از انواع آزمایش مکانیک خاک است. در آزمایش خاک تراکم بررسی واکنش خاک در برابر نیروهای تراکمی به وسیله حذف گازهای هوای موجود در بافت خاک از طریق ضربه، اندازه گیری چگالی خاک و رسم نمودار انجام می شود. اگر در هنگام متراکم کردن ، به خاک مورد نظر آب اضافه کنند، تراکم خاک راحت تر انجام می شود. چراکه افزودن رطوبت آسان شدن تراکم خاک می گردد. اما اگر مقدار آب از حدی بیش تر شود، چگالی خاک کاهش می یابد و تراکم به خوبی صورت نمی گیرد. به عبارتی هدف از انجام ازمایش تراکم خاک ، یافتن مقدار رطوبت بهینه است.
به منظور انجام این آزمایش خاک ، ابتدا وزن قالب خالی را به همراه در آن اندازه گیری می کنند. خاک عبوری از الک شماره چهار را با حدود ۱۵٪ آب مخلوط می نمایند. در ادامه کمی بیشتر از یک سوم قالب را از خاک مرطوب پر می کنند. در ادامه عمل تراکم خاک را با استفاده از چکش مخصوص و در تعداد لایه های مشخص انجام می دهند. در پایان این عملیات، سر قالب را باز کرده و روی نمونه را با وسیله مناسب همچون کاردک و یا خط کش فلزی صاف می کنند. قالب را به همراه خاک درون آن وزن کرده و سپس خاک را از قالب خارج می کنند. مقداری خاک از ابتدا و انتهای نمونه جدا کرده و وزن می نمایند. این نمونه ها بعد از توزین باید در داخل کوره قرار داده شوند. سپس آن را وزن کرده و درصد رطوبت نمونه را محاسبه می نمایند. مراحل ذکر شده با افزودن مقداری رطوبت تکرار می گردد. هر چه تعداد دفعات تکرار آزمایش خاک ساختمان تراکم بیشتر باشد، نتیجه حاصله دقیق تر خواهد بود.