Amphiphilic) یا دوآلی (Dual)
آمفی فیلیک مواد که دارای آمفی فیل هستند .
دو بخش با خواص شیمیایی متفاوت هستند. یک سر این مولکول‌ها قطبی (آب‌دوست یا هیدروفیل) و سر دیگر غیرقطبی (آب‌گریز یا هیدروفوب) است.
چرا آمفی‌فیلک ها مهم هستند؟
* تشکیل ساختارهای خودآرایی: به دلیل این دوگانگی، آمفی‌فیل‌ها در آب تمایل دارند خود را به گونه‌ای سازماندهی کنند که بخش‌های قطبی آن‌ها با آب برهم‌کنش داشته باشند و بخش‌های غیرقطبی از آن دور بمانند. این ویژگی منجر به تشکیل ساختارهایی مانند میسل، لیپوزوم و لایه‌های دوگانه لیپیدی می‌شود.
* نقش حیاتی در سیستم‌های بیولوژیکی: بسیاری از مولکول‌های زیستی مانند فسفولیپیدها (که غشای سلولی را تشکیل می‌دهند) و اسیدهای چرب، آمفی‌فیلیک هستند. این مولکول‌ها نقش کلیدی در ساختار و عملکرد سلول‌ها ایفا می‌کنند.
* کاربرد در صنایع: از آمفی‌فیل‌ها در صنایع مختلفی مانند داروسازی، مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی و نفت استفاده می‌شود. به عنوان مثال، در تولید شوینده‌ها، امولسیفایرها و نانوذرات.
مثال‌هایی از آمفی‌فیل‌ها
* فسفولیپیدها: اصلی‌ترین اجزای تشکیل‌دهنده غشای سلولی هستند. سر قطبی آن‌ها شامل یک گروه فسفات و گلیسرول است و دم غیرقطبی آن‌ها از دو زنجیره اسید چرب تشکیل شده است.
* صابون‌ها: مولکول‌های صابون از یک سر قطبی (سر سدیم یا پتاسیم) و یک دم غیرقطبی (یک زنجیره هیدروکربنی طولانی) تشکیل شده‌اند. این ساختار باعث می‌شود صابون بتواند چربی‌ها و روغن‌ها را در آب حل کند.
* دترجنت‌ها: بسیاری از دترجنت‌ها نیز دارای ساختار آمفی‌فیلیک هستند.
کاربردهای آمفی‌فیل‌ها
* صنعت داروسازی: در تولید داروهای آب‌گریز، ساخت نانو حامل‌ها و سیستم‌های انتقال دارو
* صنعت غذایی: به عنوان امولسیفایر در تولید محصولات غذایی مانند سس مایونز، بستنی و مارگارین
* صنعت آرایشی و بهداشتی: در تولید شامپو، صابون، لوسیون و کرم‌ها
* صنعت نفت: در فرآیند استخراج نفت و بهبود بازیافت نفت