آهنربای الکتریکی یا الکترومغناطیس، یک آهنربایی است که میدان مغناطیسی آن توسط جریان الکتریکی ایجاد می‌شود. این نوع آهنربا برخلاف آهنربا دائمی، زمانی که جریان برق قطع شود، خاصیت مغناطیسی خود را از دست می‌دهد.
چگونه یک آهنربای الکتریکی کار می‌کند؟
هنگامی که جریان الکتریکی از یک سیم پیچ عبور می‌کند، یک میدان مغناطیسی در اطراف آن ایجاد می‌شود. اگر این سیم پیچ دور یک هسته آهنی پیچیده شود، میدان مغناطیسی تقویت شده و یک آهنربای الکتریکی قدرتمند ایجاد می‌شود.
عوامل موثر بر قدرت یک آهنربای الکتریکی:
* تعداد دور سیم‌پیچ: هرچه تعداد دور سیم‌پیچ بیشتر باشد، میدان مغناطیسی قوی‌تر خواهد بود.
* جریان الکتریکی: افزایش شدت جریان، باعث افزایش قدرت میدان مغناطیسی می‌شود.
* نوع هسته: هسته‌های آهنی و برخی آلیاژها مانند فریت، باعث تقویت میدان مغناطیسی می‌شوند.
کاربردهای آهنربای الکتریکی
آهنربای الکتریکی کاربردهای بسیار گسترده‌ای در صنایع مختلف دارند، از جمله:
* موتور الکتریکی: در موتورهای الکتریکی برای ایجاد گشتاور و چرخش استفاده می‌شوند.
* رله‌ها: در مدارهای الکترونیکی برای کنترل جریان‌های بزرگ با استفاده از جریان‌های کوچک‌تر به کار می‌روند.
* جرثقیل مغناطیسی: برای بلند کردن و جابه‌جایی اجسام آهنی استفاده می‌شوند.
* بلندگوها: در بلندگوها برای تبدیل سیگنال‌های الکتریکی به ارتعاشات صوتی استفاده می‌شوند.
* هارد دیسک: برای ذخیره داده‌ها به صورت مغناطیسی استفاده می‌شوند.
* دستگاه‌های MRI: در دستگاه‌های تصویربرداری رزونانس مغناطیسی برای ایجاد میدان مغناطیسی قوی استفاده می‌شوند.
مزایای آهنرباهای الکتریکی
* قابل کنترل: قدرت میدان مغناطیسی را می‌توان با تغییر جریان و تعداد دور سیم‌پیچ به راحتی کنترل کرد.
* قطبیت قابل تغییر: با تغییر جهت جریان، قطب‌های آهنربا تغییر می‌کند.
* ایجاد میدان‌های مغناطیسی قوی: با استفاده از هسته‌های مناسب و جریان زیاد، می‌توان میدان‌های مغناطیسی بسیار قوی ایجاد کرد.
ساخت یک آهنربای الکتریکی ساده
برای ساخت یک آهنربای الکتریکی ساده، به موارد زیر نیاز دارید:
* یک باتری
* یک سیم مسی عایق
* یک میخ آهنی
* سیم‌های اتصال
* سیم مسی را به صورت حلقه‌ای دور میخ بپیچید.
* دو سر سیم را به قطب‌های مثبت و منفی باتری وصل کنید.
* میخ آهنی اکنون به یک آهنربای الکتریکی تبدیل شده است و می‌تواند اجسام آهنی را جذب کند.