اقرار در اصطلاح حقوقی به معنای اذعان و تصدیق شخصی به حقی یا حقیقتی است که به نفع دیگری یا علیه خودش تمام می‌شود.
به عبارت ساده‌تر، اقرار یعنی کسی به صورت صریح و آگاهانه، امری را که به نفع یا ضرر اوست، تأیید کند.
انواع اقرار
* اقرار صریح: اقراری است که به صورت مستقیم و بدون ابهام صورت می‌گیرد. مثلاً شخصی به صورت کتبی یا شفاهی بگوید که فلان مبلغ را به دیگری بدهکار است.
* اقرار ضمنی: اقراری است که از رفتار یا اعمالی استنباط می‌شود. مثلاً شخصی که ملکی را به دیگری اجاره می‌دهد، ضمناً مالکیت آن ملک را برای مستأجر تصدیق کرده است.
* اقرار قضایی: اقراری است که در دادگاه و در جریان رسیدگی به دعوا صورت می‌گیرد.
* اقرار خارج از دادگاه: اقراری است که خارج از دادگاه و در مکانی دیگر انجام می‌شود.
شرایط صحت اقرار
برای اینکه یک اقرار در دادگاه پذیرفته شود، باید شرایط خاصی را دارا باشد:
* آگاهی و اختیار: شخص اقرارکننده باید به طور کامل از معنای اقرار خود آگاه باشد و آن را به اختیار و بدون هیچ‌گونه اجبار یا تهدیدی انجام دهد.
* صدق و صراحت: اقرار باید صادقانه و صریح باشد و هیچ‌گونه ابهام یا تناقضی در آن وجود نداشته باشد.
* ربط به موضوع دعوا: اقرار باید به موضوع دعوای مطروحه مربوط باشد.
* عدم مخالفت با قانون و شرع: اقرار نباید مخالف قانون یا شرع باشد.
آثار حقوقی اقرار
اقرار دارای آثار حقوقی مهمی است که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
* قطعی بودن: اقرار معمولاً به عنوان یک دلیل قطعی در دادگاه پذیرفته می‌شود.
* قابل برگشت نبودن: به طور کلی، اقرار پس از انجام قابل برگشت نیست، مگر اینکه دلیل موجهی برای ابطال آن وجود داشته باشد.
* اثبات حق یا تعهد: اقرار می‌تواند به عنوان دلیلی بر اثبات حق یا تعهد شخص اقرارکننده استفاده شود.
کاربردهای اقرار در حقوق
اقرار در موارد مختلفی در حقوق کاربرد دارد، از جمله:
* اثبات دین: برای اثبات اینکه شخصی مبلغی را به دیگری بدهکار است.
* اثبات مالکیت: برای اثبات اینکه شخصی مالک اموالی است.
* اثبات وقوع جرم: در برخی موارد، اقرار متهم می‌تواند به عنوان دلیل بر وقوع جرم استفاده شود.
* انصراف از دعوا: شخصی می‌تواند با اقرار به حقی، از دعوای خود انصراف دهد.
نکته مهم: هرچند اقرار در حقوق از اهمیت بالایی برخوردار است، اما باید توجه داشت که در برخی موارد، قاضی می‌تواند به دلایل مختلفی مانند وجود شبهه یا تناقض در اقرار، آن را نپذیرد.