اندوکتانس یا ضریب خود القایی خاصیتی از یک مدار الکتریکی است که بر اساس قانون لنز، متناسب با تغییر جریان الکتریکی بر حسب زمان، نیروی محرکه الکتریکی درست می‌کند که در تقابل با تغییر جریان مدار است. به عبارت ساده‌تر، اندوکتانس تمایل یک مدار به مقاومت در برابر تغییرات جریان الکتریکی است.
واحد اندازه‌گیری اندوکتانس
واحد اندازه‌گیری اندوکتانس هنری (H) است.
عوامل موثر بر اندوکتانس
* تعداد دور سیم‌پیچ: هرچه تعداد دور سیم‌پیچ بیشتر باشد، اندوکتانس بیشتر می‌شود.
* نوع هسته: هسته می‌تواند از مواد مختلفی مانند هوا، آهن، فریت یا مواد مغناطیسی دیگر ساخته شود. هر نوع هسته، تأثیر متفاوتی بر اندوکتانس دارد.
* طول سیم: طول سیم استفاده شده در سیم‌پیچ نیز بر اندوکتانس تأثیر می‌گذارد.
* قطر سیم: قطر سیم نیز بر مقاومت و اندوکتانس تأثیر می‌گذارد.
کاربردهای اندوکتانس
* فیلتر کردن فرکانس‌ها: اندوکتانس می‌تواند به عنوان فیلترهای پایین‌گذر یا بالاگذر استفاده شود.
* ایجاد تاخیر در مدارهای زمانی: اندوکتانس می‌تواند در مدارهای زمانی برای ایجاد تاخیر استفاده شود.
* تولید نوسانات در مدارهای نوسان‌ساز: اندوکتانس می‌تواند در مدارهای نوسان‌ساز برای تولید سیگنال‌های سینوسی استفاده شود.
* ایجاد میدان مغناطیسی در موتورها و ترانسفورماتورها: اندوکتانس می‌تواند برای ایجاد میدان مغناطیسی در موتورها و ترانسفورماتورها استفاده شود.
مثال‌هایی از کاربرد اندوکتانس در زندگی روزمره
* ترانسفورماتورها: برای تغییر ولتاژ جریان متناوب استفاده می‌شوند.
* موتورهای الکتریکی: برای تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی استفاده می‌شوند.
* بلندگوها: برای تبدیل سیگنال‌های الکتریکی به ارتعاشات صوتی استفاده می‌شوند.
* فیلترهای نویز: برای حذف نویز از سیگنال‌های الکتریکی استفاده می‌شوند.