سازه نگهبان ، سازه‌ای است که برای جلوگیری از ریزش دیواره‌های گودبرداری و حفظ پایداری خاک در اطراف گود استفاده می‌شود. این سازه نقش حیاتی در ایمنی پروژه‌های ساختمانی، به‌ویژه در مناطق شهری با تراکم ساختمانی بالا، ایفا می‌کند.
اهمیت سازه نگهبان:
* حفظ جان و مال: سازه نگهبان از ریزش خاک و ساختمان‌های مجاور جلوگیری کرده و از جان کارگران و ساکنین ساختمان‌های اطراف محافظت می‌کند.
* پایداری ساختمان‌های مجاور: با جلوگیری از ریزش خاک، از نشست و آسیب به ساختمان‌های مجاور جلوگیری می‌کند.
* ایمنی گودبرداری: ایجاد محیطی امن برای انجام عملیات گودبرداری و ساخت سازه اصلی.
* جلوگیری از آسیب به تاسیسات شهری: از آسیب به تاسیسات زیرزمینی مانند لوله‌های آب، گاز و برق جلوگیری می‌کند.
انواع سازه نگهبان
سازه نگهبان با توجه به شرایط پروژه، نوع خاک و عمق گودبرداری، به روش‌های مختلفی اجرا می‌شود. برخی از رایج‌ترین انواع سازه نگهبان عبارتند از:
نیلینگ : تقویت خاک با استفاده از میلگردهای فولادی.
سازه نگهبان خرپایی : استفاده از خرپاهای فولادی برای مهار دیواره‌های گود.
روش مهار متقابلِ : استفاده از پروفیل‌های فولادی به شکل H و تیرها برای مهار کردن گودبرداری.
سپرکوبی : استفاده از سپرهای فولادی برای مهار دیواره‌های گود.
دیوار برلین : اجرای دیوارهای بتنی یا فولادی در اطراف گود.
مراحل اجرای سازه نگهبان:
* مطالعات ژئوتکنیک: بررسی نوع خاک و شرایط زمین.
* طراحی سازه نگهبان: طراحی سازه مناسب با توجه به مطالعات ژئوتکنیک.
* اجرای سازه نگهبان: اجرای سازه بر اساس نقشه‌های طراحی.
* گودبرداری: انجام گودبرداری پس از اجرای سازه نگهبان.
* اجرای سازه اصلی: ساخت سازه اصلی پس از اتمام گودبرداری.
نکات مهم در اجرای سازه نگهبان:
* اجرای سازه نگهبان باید توسط افراد متخصص و با تجربه انجام شود.
* انتخاب نوع سازه نگهبان باید با توجه به شرایط پروژه و مطالعات ژئوتکنیک انجام شود.
* رعایت اصول ایمنی در تمام مراحل اجرای سازه نگهبان ضروری است.