سه نظام آچاری، نوعی از سه نظام است که در دریلها، ماشینهای تراشکاری، و سایر ابزارهای چرخشی برای نگه داشتن محکم مته، فرز، یا هر ابزار دیگر استفاده میشود. وجه تمایز اصلی آن این است که برای باز و بسته کردن و محکم کردن ابزار، حتماً نیاز به یک آچار مخصوص (که به آن آچار سه نظام یا چاککلید گفته میشود) دارد.
ساختار و نحوه کارکرد سه نظام آچاری
سه نظام آچاری معمولاً از سه فک فلزی تشکیل شده است که به صورت شعاعی حرکت میکنند و ابزار را در مرکز خود میگیرند. در بدنه سه نظام، سوراخهایی وجود دارد که آچار سه نظام در آنها قرار میگیرد. با چرخاندن آچار در این سوراخها (که معمولاً دارای چرخدندههای داخلی هستند)، یک مکانیزم حلزونی فکها را به سمت داخل یا خارج حرکت میدهد.
* برای محکم کردن مته :
آچار را در یکی از سوراخها قرار داده و در جهت عقربههای ساعت میچرخانید. این کار باعث میشود فکها به سمت مرکز حرکت کرده و مته را محکم بگیرند. توصیه میشود آچار را در هر سه سوراخ، به صورت متوالی و با یک فشار مناسب بچرخانید تا مته به صورت کاملاً متوازن و محکم در جای خود قرار گیرد.
* برای شل کردن مته :
آچار را در یکی از سوراخها قرار داده و در خلاف جهت عقربههای ساعت میچرخانید تا فکها باز شوند و مته آزاد شود.
کاربرد سه نظام آچاری
سه نظام آچاری به دلیل قدرت گیرایی بالا و اطمینان از محکم ماندن ابزار، در موارد زیر کاربرد فراوان دارد:
* دریلهای برقی و شارژی قدرتمند:
به ویژه دریلهای چکشی و دریلهایی که برای سوراخکاریهای سنگین در بتن، فلز، و چوب استفاده میشوند.
* ماشینهای تراشکاری و فرزکاری:
برای نگه داشتن ابزارهای برشی که نیاز به پایداری و دقت بالا دارند.
مزایا:
* قدرت گیرایی بسیار بالا: اصلیترین مزیت سه نظام آچاری، توانایی آن در نگه داشتن فوقالعاده محکم مته یا ابزار است. این امر باعث میشود مته در حین کار، حتی تحت فشار و گشتاور بالا، نلغزد.
* ایمنی بیشتر: به دلیل گیرایی قوی، احتمال لغزش مته و در نتیجه آسیب به کاربر یا قطعه کار کاهش مییابد.
* دوام و طول عمر بالا: به دلیل ساختار مکانیکی محکم، معمولاً از دوام بالایی برخوردارند.
* مناسب برای کارهای سنگین و صنعتی: در شرایطی که نیاز به حداکثر قدرت و پایداری است، عملکرد بهتری دارند.
معایب:
* نیاز به آچار: اصلیترین نقطه ضعف آن، نیاز به آچار مخصوص برای تعویض مته است. این آچار ممکن است گم شود یا دست و پا گیر باشد.
* سرعت کمتر در تعویض مته: فرآیند تعویض مته کندتر از سه نظامهای Keyless (اتوماتیک) است.
* احتمال گم شدن آچار: گم شدن آچار میتواند در حین کار بسیار آزاردهنده باشد.
تفاوت سه نظام KEYLESS با سه نظام آچاری
اصلیترین تفاوت، نحوه باز و بسته کردن و محکم کردن ابزار است. بازو بسته کردن سه نظام keyless با دست امجام میشود و نیاز به آچار ندارد. در مقابل سه نظام آچاری برای سفت و شل کردن نیاز به یک آچار مخصوص دارد که دندانههای آن با دندانههای سه نظام درگیر شده و با چرخش، فکها را باز یا بسته میکند.
انتخاب بین سه نظام آچاری و سه نظام Keyless بستگی به نوع کار، میزان استفاده، و اولویتهای کاربر (سرعت تعویض در مقابل قدرت گیرایی) دارد. برای کارهای سنگین و طولانی که نیاز به اطمینان از محکم بودن مته دارید، سه نظام آچاری همچنان گزینهای ارجح است.