SONAR
سونار مخفف عبارت انگلیسی “Sound Navigation And Ranging” به معنای “ناوبری و اندازه‌گیری فاصله با صوت” است. این فناوری با استفاده از امواج صوتی، به ما اجازه می‌دهد تا اشیاء و موجودات زیر آب را شناسایی کرده و فاصله تا آن‌ها را اندازه‌گیری کنیم.
چگونه سونار کار می‌کند؟
* ارسال پالس‌های صوتی: دستگاه SONAR ابتدا یک پالس صوتی قوی را به داخل آب می‌فرستد.
* بازگشت پژواک: این پالس پس از برخورد با یک شیء، به صورت پژواک به دستگاه بازمی‌گردد.
* اندازه‌گیری زمان: دستگاه با اندازه‌گیری مدت زمانی که طول می‌کشد تا پژواک به آن برسد، می‌تواند فاصله تا شیء را محاسبه کند.
کاربردهای سونار
* ناوبری دریایی: کشتی‌ها و زیردریایی‌ها از SONAR برای تعیین موقعیت خود، اجتناب از برخورد با موانع زیر آب و شناسایی سایر شناورها استفاده می‌کنند.
* ماهیگیری: صیادان از SONAR برای پیدا کردن ماهی‌ها و تعیین عمق آب استفاده می‌کنند.
* اکتشافات دریایی: دانشمندان از SONAR برای مطالعه کف دریا، کشف کشتی‌های غرق شده و بررسی زندگی دریایی استفاده می‌کنند.
* نظامی: SONAR در عملیات نظامی برای شناسایی زیردریایی‌های دشمن، مین‌های دریایی و سایر تهدیدات زیر آب استفاده می‌شود.
انواع سونار
* سونار فعال: این نوع سو نار خود امواج صوتی را تولید می‌کند و سپس به پژواک بازگشتی گوش می‌دهد.
* سونار غیرفعال: این نوع SONAR تنها به صداهایی که از منابع دیگر تولید می‌شوند (مانند صدای موتور یک زیردریایی) گوش می‌دهد.
اجزای اصلی یک سیستم سونار
* منبع تولید صدا: دستگاهی که پالس‌های صوتی را تولید می‌کند.
* گیرنده صدا: دستگاهی که پژواک‌های بازگشتی را دریافت می‌کند.
* پردازنده سیگنال: دستگاهی که سیگنال‌های دریافتی را تجزیه و تحلیل کرده و اطلاعات مورد نظر را استخراج می‌کند.
* نمایشگر: دستگاهی که نتایج را به صورت تصویری یا عددی نمایش می‌دهد.
مزایا و معایب SONAR
* مزایا:
* توانایی شناسایی اشیاء در اعماق آب
* دقت بالا در اندازه‌گیری فاصله
* کاربرد گسترده در صنایع مختلف
* معایب:
* تأثیرپذیری از عوامل محیطی مانند دما، شوری آب و وجود نویز
* هزینه بالای سیستم‌های SONAR پیشرفته