به مجموعه روشها و تدابیری گفته می شود که متخصصان امور شهری به وسیله آن شهرها را بهتر می سازند.
شهر سازی یعنی مطالعه طرح ریزی و توسعه شهرها با در نظر گرفتن احتیاجات اجتماعی و اقتصادی با توجه به حداقل رساندن مشکلات شهری و پاسخ به نیازهای عمومی جمعیت شهری.
شهرسازی یک کار گروهی و یک فعالیت با حضور تخصص های مختلف در جهت بهبود، توسعه و به طور کلی وضع آینده شهر و تعیین برنامه میبا شد.
شهرسازی علمی است که به مطالعه، برنامه‌ریزی و طراحی شهرها و فضاهای شهری می‌پردازد. هدف اصلی شهرسازی، ایجاد محیط‌های شهری پایدار، کارآمد و مطلوب برای زندگی انسان‌ها است.
اهداف اصلی شهرسازی:
* بهبود کیفیت زندگی: ایجاد فضاهای شهری امن، سالم و زیبا که نیازهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شهروندان را برآورده کند.
* توسعه پایدار : برنامه‌ریزی برای استفاده بهینه از منابع طبیعی و کاهش اثرات منفی فعالیت‌های انسانی بر محیط زیست.
* ایجاد عدالت اجتماعی: فراهم کردن دسترسی برابر همه شهروندان به امکانات و خدمات شهری.
* تقویت هویت شهری: حفظ و ارتقای ارزش‌های فرهنگی و تاریخی شهر.
* بهبود عملکرد شهر: برنامه‌ریزی برای سیستم‌های حمل و نقل، زیرساخت‌ها و خدمات شهری کارآمد.
مهم‌ترین جنبه‌های شهرسازی:
* برنامه‌ریزی فضایی: تعیین کاربری اراضی، طراحی شبکه‌های معابر، و مکان‌یابی ساختمان‌ها و فضاهای عمومی.
* طراحی شهری: طراحی فضاهای عمومی، ساختمان‌ها و عناصر شهری با توجه به اصول زیبایی‌شناسی، عملکرد و پایداری.
* حمل و نقل شهری: برنامه‌ریزی برای سیستم‌های حمل و نقل عمومی و خصوصی کارآمد و پایدار.
* زیرساخت‌های شهری: برنامه‌ریزی برای سیستم‌های آب، فاضلاب، برق، گاز و ارتباطات.
* محیط زیست شهری: برنامه‌ریزی برای حفظ و ارتقای کیفیت هوا، آب و خاک، و کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی.
* توسعه اقتصادی شهری: برنامه‌ریزی برای جذب سرمایه‌گذاری، ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی شهر.
* مشارکت شهروندان: جلب مشارکت شهروندان در فرآیند برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری‌های شهری.
رشته شهرسازی :
شهرسازی یک رشته میان‌رشته‌ای است که از علوم مختلفی مانند معماری، جغرافیا، جامعه‌شناسی، اقتصاد و مهندسی بهره می‌برد. متخصصان شهرسازی با تحلیل شرایط موجود، نیازهای آینده و محدودیت‌های موجود، طرح‌ها و برنامه‌هایی را برای توسعه شهرها ارائه می‌کنند.
وزارت راه و شهرسازی:
در ایران، وزارت راه و شهرسازی مسئولیت سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در حوزه شهرسازی را بر عهده دارد. این وزارتخانه با همکاری شهرداری‌ها و سایر نهادهای مرتبط، طرح‌های جامع و تفصیلی شهری را تهیه و اجرا می‌کند.
مهم‌ترین تکنیک‌های مهندسی شهرسازی:
* سطوحی که با ارتباطات در رابطه هستند مانند جاده، میدان‌ها، پل‌ها و…
* سطوحی که احداث ساختمان‌ها را شامل می‌شوند مانند مراکز صنعتی، مسکونی، تجاری و…