عقد ذمه، یکی از مهم ترین عقود مصرح در حقوق اسلامی است که بین حاکم و اهل کتابی که ساکن در سرزمین اسلامی هستند، بسته می شود .
عقد ذمّه ، به پیمانی ویژه بین حاکم اسلامی و اهل کتاب ساکن در سرزمین اسلامی گفته می شود.
اهل ذمه از كارهايى كه خلاف قوانين و مقررات حكومت اسلامى است و منكر محسوب مى شود (مانند مشروب خوارى علنى و بى حجابى و…) جداً خوددارى نمايند و حكومت اسلامى اين حقّ را دارد كه در صورت دست زدن آنان به يكى از اين منكرات، به عنوان يك شهروندِ تحت حمايت، از آن كارها منع نمايد و يا آنان را به داشتن حجاب اسلامى وادار نمايد.
طبق تعهّد به اين شرط، اگر به اعمالى كه در اسلام ممنوع است تظاهر نمايند به موجب احكام دادگاه هاى اسلامى مجازات مى شوند.
شرايط عقد ذمه
– قبول پرداخت جزيه
– از اعمال منافى امان و قرارداد ذمّه ، مانند تصميم بر قيام مسلّحانه عليه مسلمين ، يا كمك رسانى به دشمنان اسلام و مسلمين، خوددارى كنند;
– تظاهر به منكرات اسلامى ننمايند.
– احكام دادگاه هاى اسلامى را محترم شمرده، بدان گردن نهند.
– به مسلمانان آزار نرسانند و از اعمالى چون فحشا با زنان مسلمان و سرقت اموال و جاسوسى خوددارى كنند.
– از ساختن معابد جديد در كشور اسلامى خوددارى نمايند.