عقد مشارکتی کاهنده نوعی عقد مشارکت است که در آن، یکی از شرکا به تدریج و بر اساس جدول زمانی مشخصی، سهم خود را در شرکت به شریک دیگر واگذار می‌کند. به عبارت ساده‌تر، در این نوع مشارکت، سهم یکی از شرکا به مرور زمان کاهش می‌یابد و در نهایت به صفر می‌رسد.
ویژگی‌های اصلی عقد مشارکتی کاهنده:
* کاهش تدریجی سهم: مهم‌ترین ویژگی این عقد، کاهش تدریجی سهم یکی از شرکا است. این کاهش می‌تواند بر اساس یک برنامه زمانی مشخص و از پیش تعیین شده صورت گیرد.
* انتقال تدریجی مالکیت: با کاهش سهم یکی از شرکا، به تدریج مالکیت شرکت به شریک دیگر منتقل می‌شود.
* هدف: هدف اصلی از عقد این قرارداد، معمولاً انتقال تدریجی مالکیت یک کسب‌وکار یا پروژه به یکی از شرکا است.
کاربردهای عقد مشارکتی کاهنده:
* تامین مالی پروژه‌ها: این عقد می‌تواند برای تامین مالی پروژه‌های بزرگ و بلندمدت مورد استفاده قرار گیرد. در این حالت، یکی از شرکا (معمولاً یک موسسه مالی) در ابتدای پروژه سهم بیشتری دارد و به تدریج با بازگشت سرمایه، سهم خود را کاهش می‌دهد.
* انتقال مدیریت: این عقد می‌تواند برای انتقال تدریجی مدیریت یک کسب‌وکار از یک نسل به نسل دیگر مورد استفاده قرار گیرد.
* تشویق کارکنان: در برخی موارد، این عقد برای تشویق کارکنان کلیدی یک شرکت و ایجاد انگیزه در آن‌ها برای ماندگاری در شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مزایای عقد مشارکتی کاهنده:
* کاهش ریسک: با انتقال تدریجی مالکیت، ریسک سرمایه‌گذاری برای طرفی که سهم خود را کاهش می‌دهد، کاهش می‌یابد.
* انعطاف‌پذیری: این عقد انعطاف‌پذیری بالایی دارد و می‌توان آن را بر اساس نیازهای مختلف طراحی کرد.
* تامین مالی بلندمدت: این عقد می‌تواند برای تامین مالی بلندمدت پروژه‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
معایب عقد مشارکتی کاهنده:
* پیچیدگی: طراحی و اجرای این عقد می‌تواند پیچیده باشد و نیاز به تخصص حقوقی و مالی دارد.
* اختلافات احتمالی: در صورت بروز اختلاف بین شرکا، حل و فصل اختلافات می‌تواند دشوار باشد.
نکات مهم در عقد مشارکتی کاهنده:
* تعیین دقیق سهم هر شریک: در قرارداد باید سهم دقیق هر شریک و نحوه کاهش تدریجی آن به طور واضح مشخص شود.
* تعیین جدول زمانی: باید یک جدول زمانی مشخص برای کاهش سهم یکی از شرکا تعیین شود.
* تعیین روش ارزیابی سهام: باید روشی برای ارزیابی سهام شرکت و تعیین قیمت فروش سهام تعیین شود.
* پیش‌بینی اختلافات احتمالی: در قرارداد باید به اختلافات احتمالی بین شرکا پرداخته شود و روش حل و فصل آن‌ها مشخص گردد.