فرومغناطیسی مکانیسمی اساسی است که توسط آن مواد خاص (مانند آهن) آهنربای دائمی میشوند یا به آهنربا جذب میشوند.
از لحاظ تاریخی، کلمه فرومغناطیس برای هر مادهای که بتواند خود به خود مغناطیسی شود به کار میرود: موادی که گشتاور مغناطیسی در غیاب میدان مغناطیسی خارجی در آنها ایجاد میشود.
مواد مغناطیسی
مواد مغناطیسی آن دسته از موادی هستند که وقتی در معرض یک میدان مغناطیسی قرار می گیرند از خود واکنش نشان داده و به اصطلاح خاصیت مغناطیسی پیدا می کنند. با توجه به اینکه عکس العمل مواد نسبت به میدان مغناطیسی چگونه است، آن ها را به صورت زیر دسته بندی می کنند.
فرو مغناطیس:
بعضی از مواد فلزی دارای گشتاور مغناطیسی دائمی در غیاب میدان خارجی هستند و خاصیت مغناطیسی (مغناطش) خیلی بزرگ و دائمی از خود نشان می دهند. این مواد فرومغناطیس نامیده میشوند. فلزات واسطه مثل آهن، کبالت، نیکل و بعضی ازفلزات خاکی نادر مانند گادولینیم (Gd) دارای این خاصیت هستند. این مواد با اعمال یک میدان مغناطیسی کوچک به شدت مغناطش پیدا کرده و با حذف میدان مغناطیسی، مغناطش خود را به طور کامل از دست نمیدهند.
آهنرباهای دائمی (موادی که می توانند توسط میدان مغناطیسی خارجی مغناطیسی شوند و پس از حذف میدان خارجی، مغناطیسی باقی بمانند)
همهٔ آهنرباهای دائم (موادی که میتوانند توسط یک میدان مغناطیسی خارجی مغناطیسی شوند و بعد از حذف میدان مغناطیسی خارجی آهنربا باقی بمانند) فرومغناطیس سخت هستند، به طوری که مواد دیگر به آنها جذب میشوند.
مغناطیس» (Magnetism) نقشی اساسی در حوزه مهندسی برق و الکترونیک ایفا میکند. اگر مغناطیس وجود نداشت، دستگاههای ساخته شده به وسیله این پدیده مثل القاگر، موتور، ژنراتور، ترانسفورماتور، سلونوئید، رله، بوبین، بلندگو یا کنتور برق، دیگر کار نمیکردند.
در طبیعت، آهنربا، در سنگ معدن مغناطیسی یافت میشود. دو نوع اصلی آن، سنگ آهن مغناطیسی یا اکسیدآهن «مگنتیت» (Magnetite) و دیگری «لودستون» (Lodestone) است. اگر این دو نوع سنگ مغناطیسی طبیعی را از یک نخ آویزان کنیم، همیشه در جهت میدان مغناطیسی زمین قرار میگیرند و به سمت قطب شمال جهتگیری میکنند.