Smart lock
قفل هوشمند نسل جدید قفل های دیجیتال است که قابلیت اتصال به شبکه بی سیم مانند Wi-Fi، بلوتوث، Z-Wave یا Zigbee را دارد.
این قفل‌ها فراتر از مکانیزم‌های دیجیتال و سنتی قفل (کلید) عمل می‌کنند و امکانات پیشرفته‌ای را برای افزایش امنیت، راحتی و کنترل دسترسی فراهم می‌آورند و به کاربر اجازه میدهد تا کنترل و مدیریت درب را از راه دور یا از طریق دستگاه‌های هوشمند (مانند تلفن همراه، تبلت یا دستیارهای صوتی) انجام دهد.
قفل های هوشمند دامنه بسیار وسیعی‌دارد فناوری ان هر روز پیچیده و پیشرفته تر گردیده و به قابلیت های آن افزوده میشود.
اصطلاحات قفل هوشمند (Smart Lock) و قفل دیجیتال (Digital Lock) اغلب به جای یکدیگر استفاده می‌شوند و خصوصا در بازار ایران به صورت مترادف به کار می‌روند .
نحوه عملکرد قفل هوشمند
قفل هوشمند از ترکیب اجزای الکترونیکی و مکانیکی تشکیل شده است
بخش هوشمند و دیجیتال تصمیم می‌گیرد ، دستور میدهد و بخش مکانیکی آن تصمیم را اجرا می‌کند.
* بخش هوشمند و دیجیتال :
– احراز کاربر :
این بخش مجوز باز شدن قفل را صادر می‌کند.
شامل صفحه کلید برای وارد کردن رمز، سنسور اثر انگشت، سنسور تشخیص چهره، یا کارت‌خوان RFID و… است.
این مجوز یک سیگنال الکتریکی است که به بخش فعال‌کننده مکانیکی قفل (موتور یا سیم‌پیچ) ارسال میشود.
– پردازشگر :
یک میکروکنترلر یا پردازشگر کوچک در داخل قفل، اطلاعات ورودی (رمز، اثر انگشت، داده کارت و…) را دریافت و با اطلاعات ذخیره شده در حافظه خود مقایسه می‌کند.
– تصمیم‌گیری :
اگر اطلاعات ورودی صحیح و معتبر باشد، پردازشگر یک سیگنال الکتریکی را ارسال می‌کند.
* بخش مکانیکی (بازوی اجرایی قفل) :
– اکتواتور (Actuator) :
این بخش که معمولاً یک موتور کوچک، سیم‌پیچ (solenoid) یا آهنربا است، سیگنال الکتریکی دریافتی از بخش دیجیتال را به حرکت مکانیکی تبدیل می‌کند.
– مکانیسم قفل/باز کردن :
این حرکت مکانیکی (مثلاً چرخش موتور یا حرکت سیم‌پیچ) باعث حرکت فیزیکی زبانه قفل (deadbolt یا latch) میشود و قفل درب باز یا بسته میشود.
روش های احراز هویت در قفل‌های هوشمند (تکنولوژی دسترسی) :
قفل های هوشمند علاوه بر کلید دارای روش های دسترسی پیشرفته که از روش‌های مختلفی برای شناسایی و اعطای دسترسی استفاده می‌کنند که هر کدام مزایا و کاربردهای خاص خود را دارند:
* قفل NFC
(Near Field Communication)
* توضیح: NFC یک فناوری ارتباطی بی‌سیم با برد کوتاه است که به دستگاه‌ها اجازه میدهد با نزدیک شدن به یکدیگر، اطلاعات را تبادل کنند. قفل‌های هوشمند NFC به شما امکان می‌دهند با نزدیک کردن تلفن همراه یا ساعت هوشمند خود به قفل، درب را باز کنید.
* مزیت: راحتی بی‌نظیر، امنیت بالا (اطلاعات رمزگذاری شده است) و عدم نیاز به کلید فیزیکی.
* قفل QR Code:
* توضیح: این قفل‌ها یک کد QR یکبار مصرف یا موقت تولید می‌کنند. ساکنان می‌توانند از طریق اپلیکیشن موبایل، یک کد QR برای مهمان یا خدمات پستی خود ایجاد و ارسال کنند. بازدیدکننده با اسکن این کد، درب را باز می‌کند.
* مزیت: مدیریت آسان مهمانان و دسترسی‌های موقت، عدم نیاز به کلید یا کارت فیزیکی.
* قفل بیومتریک
(Biometric)
* توضیح: این قفل‌ها از ویژگی‌های فیزیکی منحصر به فرد افراد برای احراز هویت استفاده می‌کنند.
* اثر انگشت: با اسکن اثر انگشت، هویت فرد تأیید میشود. این روش بالاترین سطح امنیت را فراهم می‌کند.
* تشخیص چهره: با استفاده از دوربین و هوش مصنوعی، چهره فرد را شناسایی و درب را باز می‌کند.
* مزیت: حذف کامل کلید فیزیکی، بالاترین سطح امنیت، و ثبت تردد افراد.
* قفل کدینگ
(Coding)
* توضیح: این قفل‌ها مجهز به یک صفحه کلید دیجیتال هستند و کاربر با وارد کردن یک کد عددی مشخص، درب را باز می‌کند.
* مزیت: عدم نیاز به حمل کلید، امکان تغییر کد در صورت نیاز.
* قفل RFID
(Radio-Frequency Identification) یک فناوری شناسایی بی‌سیم است که از امواج رادیویی برای خواندن اطلاعات ذخیره‌شده در یک تراشه کوچک به نام “تگ” استفاده می‌کند. این تگ‌ها می‌توانند به شکل کارت، جاسوئیچی یا حتی درون تلفن همراه باشند.
نحوه عملکرد در قفل‌های هوشمند:
* برنامه‌ریزی: هر کارت RFID به صورت یکتا برنامه‌ریزی میشود و در سیستم مدیریت قفل ثبت می‌گردد.
* احراز هویت: زمانی که کاربر کارت یا تگ خود را به نزدیکی قفل هوشمند می‌آورد، ریدر (خواننده) قفل، اطلاعات را از طریق امواج رادیویی دریافت می‌کند.
* دسترسی: اگر اطلاعات کارت معتبر باشد، قفل الکترونیکی باز میشود.
* موبایل هوشمند (Mobile Based ) :
– اتصال به wifi
* توضیح: این قفل‌ها از طریق wifi به تلفن همراه کاربر متصل می‌شوند. شما می‌توانید از طریق اپلیکیشن مخصوص، قفل را باز و بسته کنید.
* مزیت: کنترل از راه دور نزدیک، مدیریت دسترسی‌ها و ثبت ورود و خروج از طریق تلفن همراه.
– اتصال به بلوتوث
باز شدن قفل با نزدیک شدن تلفن همراه کاربر به درب ، کنترل از راه دور از طریق اینترنت و اپلیکیشن .
* دستیار صوتی (Voice Activated) :
کنترل قفل با فرمان صوتی از طریق دستگاه‌هایی مانند Google Home یا Alexa.
ویژگی‌های کلیدی قفل هوشمند :
اصلی‌ترین ویژگی قفل هوشمند، توانایی دسترسی و کنترل از راه دور از هر مکانی (حتی اقصی نقاط دنیا ) است این قفل‌ها به شبکه اینترنت متصل می‌شوند و به کمک تکنولوژی‌های بی‌سیم مانند وای‌فای یا بلوتوث قابل‌کنترل و مدیریت هستند :
* کنترل از راه دور
– ارتباط صوتی و تصویری ، باز کردن درب با استفاده از اپلیکیشن موبایل برای افرادی که پشت درب منزل هستند و زنگ میزنند .
* مدیریت دسترسی :
– امکان ایجاد دسترسی موقت یا دائمی برای افراد مختلف (مثلاً برای مهمانان، پرستار کودک یا کارمندان).
– قابلیت تعیین زمان‌بندی برای هریک از دسترسی های داده شده .
– لغو سریع دسترسی در صورت نیاز.
مثلا دسترسی موقت به میهمان در زمان اقامت و یا دسترسی فرد مشخص برای امور خدماتی فقط در ساعت تعیین شده.
* نظارت و گزارش‌گیری :
– ثبت ورود و خروج افراد در یک گزارش فعالیت (Log) که از طریق اپلیکیشن قابل مشاهده است.
– ارسال اعلان (Notification) به تلفن همراه کاربر در زمان باز یا بسته شدن درب.
– کنترل و رصد دسترسی بصورت انلاین و افلاین
– ثبت دقیق ورود و خروج افراد
* یکپارچگی با سیستم‌های خانه هوشمند :
– قابلیت اتصال و همکاری با سایر دستگاه‌ها و سیستم‌های خانه هوشمند (مانند سیستم‌های روشنایی، ترموستات‌ها، دوربین‌های امنیتی) برای ایجاد سناریوهای خودکار (مثلاً با باز شدن درب، چراغ‌ها روشن شوند).
* امنیت :
– علاوه بر امنیت فیزیکی، از پروتکل‌های رمزنگاری برای محافظت از ارتباطات بی‌سیم استفاده می‌کنند.
– برخی مدل‌ها دارای قابلیت تشخیص تلاش برای دستکاری یا شکستن قفل هستند. در صورت تلاش برای باز کردن غیرمجاز یا دستکاری قفل، هشدار امنیتی به گوشی هوشمند کاربر ارسال میشود.
انواع قفل هوشمند از نظر منبع تغذیه
* قفل‌های باتری‌خور (باتری لیتیوم یا قلمی)
* قفل‌های با اتصال به برق شهری
* قفل‌های ترکیبی (باتری + پشتیبان برق)
* قفل‌های خورشیدی (شارژ خودکار با نور محیط)
انواع قفل هوشمند بر اساس نوع کاربری و نصب :
* قفل درب ورودی اصلی (Door Locks):
برای درب‌های اصلی خانه‌ها و آپارتمان‌ها طراحی شده‌اند.
* قفل دستگیره درب (Interior Door Handle) :
برای درب‌های داخلی اتاق‌ها، سرویس بهداشتی و غیره استفاده می‌شوند و ممکن است ویژگی‌های امنیتی کمتری داشته باشند.
– قفل دستگیره هتلی :
معمولاً از کارت‌های RFID استفاده می‌کنند و دارای سیستم مدیریت متمرکز هستند.
– قفل دستگیره ورودی واحدهای مسکونی و اداری :
با قابلیت مدیریت دسترسی پیشرفته برای تعداد زیادی کاربر طراحی شده‌اند.
– قفل دستگیره ورودی واحدهای تجاری :
با قابلیت مدیریت دسترسی پیشرفته برای تعداد زیادی کاربر طراحی شده‌اند.
– قفل دستگیره اتاق‌ها :
اتاق های داخلی ، اتاق های خاص (سکرت روم ، هیدن روم ، ولت روم ، سکرت ولت روم )
* قفل کمد و کابینت (Cabinet and Locker Locks) :
برای ایمن‌سازی کمدها، کابینت‌ها و قفسه‌ها استفاده می‌شوند.
* قفل گاوصندوق (Smart Safe Locks) :
برای افزایش امنیت گاوصندوق‌ها به کار می‌روند.
* قفل خودرو
قفل های فرمان ، کلاج و مکانیسم موتور
انواع قفل هوشمند از نظر سطح و ویژگی های امنیتی
* قفل‌های معمولی (ضد دستکاری پایین)
* قفل ضد آب و مقاوم در برابر شرایط جوی (Weatherproof Locks) برای استفاده در محیط‌های بیرونی با شرایط آب و هوایی مختلف طراحی شده‌اند.
* قفل‌های ضد نفوذ (مقاوم در برابر حملات فیزیکی و سایبری)
* قفل‌های دارای سیستم هشدار دستکاری (آژیر، اطلاع‌رسانی ، هشدار موبایل)
* قفل‌های چندعاملی (ترکیب شناسه های هوشمند و دیجیتال)
انواع اتصال و پروتکل ارتباطی قفل هوشمند
* بلوتوث (Bluetoot) :
برای ارتباط با گوشی هوشمند یا دستگاه‌های دیگر از بلوتوث استفاده می‌کنند. معمولاً برای کنترل نزدیک مناسب هستند.
* وای‌فای (Wi-Fi) :
مستقیماً به شبکه وای‌فای منزل متصل می‌شوند و امکان کنترل از راه دور از طریق اینترنت را فراهم می‌کنند.
* زیگبی و زد-ویو (Zigbee/Z-Wave Locks) :
از پروتکل‌های کم‌مصرف زیگبی یا زد-ویو برای ارتباط با هاب‌های هوشمند استفاده می‌کنند و بخشی از سیستم‌های اتوماسیون خانگی هستند.
مزایای قفل هوشمند
* امنیت بالا:
امکان تعریف روش دیجیتال و هوشمند بطور همزمان برای دسترسی. از مکانیزم‌های امنیتی پیشرفته‌تری نسبت به قفل‌های مکانیکی برخوردارند و در برابر دستکاری و باز کردن غیرمجاز مقاوم‌تر هستند.
* دسترسی از راه دور:
با استفاده از شبکه اینترنت و برنامه موبایل، می‌توانید قفل را حتی اگر در محل نیستید بازو بسته کنید ، از راه دور کنترل کنید و برای اشخاص دیگر دسترسی موقت ارائه دهید.
* بدون نیاز به کلید :
نگرانی از گم کردن کلید یا جا گذاشتن آن از بین می‌رود.
* ظاهر مدرن و شیک :
قفل‌های هوشمند معمولاً طراحی مدرن و جذابی دارند و می‌توانند به زیبایی درب و نمای ساختمان بیافزایند.
معایب احتمالی انواع قفل هوشمند
* نیاز به منبع تغذیه :
قفل‌های هوشمند برای کارکردن به باتری یا برق نیاز دارند و در صورت قطعی برق یا تمام شدن باتری ممکن است با مشکل مواجه شوند (البته بسیاری از آن‌ها دارای سیستم پشتیبان یا کلید مکانیکی اضطراری هستند).
* پیچیدگی خیلی بیشتر :
نسبت به قفل‌های مکانیکی، و قفل‌های دیجیتال ساختار پیچیده‌تری دارند و ممکن است در صورت بروز مشکل، تعمیر آن‌ها دشوارتر باشد.
* هزینه بالا :
نسبت به قفل‌های مکانیکی ، برقی و دیجیتال گران‌تر هستند و هزینه بالاتری دارند.
* آسیب‌پذیری در برابر حملات سایبری :
قفل‌های هوشمند که به شبکه متصل می‌شوند، ممکن است در برابر حملات سایبری آسیب‌پذیر باشند و مانند هر وسیله‌ی هوشمند دیگر، احتمال هک شدن دارد.
کاربردهای رایج قفل هوشمند
درب ها ، کابینت ، کمد ، اتاق‌های سرور ، انبار ، گاوصندوق ، خودرو کنترل دسترسی و…
استفاده قفل هوشمند در اماکن
قفل‌های هوشمند در مکان‌های مختلفی کاربرد دارند، از جمله:
* منازل و آپارتمان‌ها: برای افزایش امنیت و راحتی درب ورودی.
* هتل‌ها و اقامتگاه‌ها: برای مدیریت آسان دسترسی مهمانان.
* ادارات و شرکت‌ها: برای کنترل دسترسی پرسنل و حفظ امنیت اطلاعات.
* بیمارستان‌ها و مراکز درمانی: برای کنترل دسترسی به بخش‌های مختلف.
* باشگاه‌ها و مراکز ورزشی: برای مدیریت ورود و خروج اعضا.
مقایسه قفل برقی ، الکترونیکی ، دیجیتال ، هوشمند
* قفل برقی:
قفلی که برای عملکرد مکانیسم قفل به نیروی برق نیاز دارد.
* قفل الکترونیکی:
اصطلاحی کلی برای هر قفل که از قطعات و برد های الکترونیکی برای عملکرد استفاده می‌کند.
* قفل دیجیتال :
نوع پیشرفته‌ای از قفل الکترونیکی که از فناوری‌های دیجیتال مثل سنسور و اسکنر های کارت ، رمز ، بیومتریک و … برای احراز هویت و اجازه دسترسی استفاده می‌کند.
* قفل هوشمند :
نو ع پیشرفته قفل دیجیتال امکان اتصال به اینترنت و احراز و اجازه دسترسی توسط نرم افزار ها و اپلیکیشن های مخصوص را ، از راه دور دارا میباشد.
برند های قفل هوشمند
* نُوکی (Nuki)، اتریش
* آوگست (August)، ایالات متحده
* یِیل (Yale)، انگلستان / ایالات متحده
* شلَگ (Schlage)، ایالات متحده
* آقارا (Aqara)، چین
* لِویستون (Level)، ایالات متحده
* اُلتِرلاک (Ultraloq)، ایالات متحده / چین
* سِسَمی (Sesame Lock)، ژاپن
* دانالاک (Danalock)، دانمارک
* سامسونگ (Samsung Smart Lock)، کره جنوبی
* کواُو (Kwikset Halo / Kevo)، ایالات متحده
* بوش (Bosch Smart Lock)، آلمان
خرید قفل هوشمند
عوامل موثر در قیمت قفل هوشمند ، نوع اتصال (بلوتوث، وای‌فای، زیگبی)، برند و کشور سازنده، سطح امنیت و استانداردها، متریال بدنه، نوع تغذیه و عمر باتری، نوع احراز هویت ، امکانات نرم‌افزاری (اپلیکیشن، هشدار، لاگ ورود)، قابلیت کنترل از راه دور، پشتیبانی از دستیارهای صوتی (الکسا، گوگل، سیری)، نحوه نصب (ساده یا نیاز به نصاب تخصصی)، امکانات فیزیکی (صفحه‌کلید، اثر انگشت، NFC)، ضدآب یا ضدگردوغبار بودن (IP Rating)، طراحی و زیبایی، پشتیبانی فنی و خدمات پس از فروش، گارانتی، نوسانات نرخ ارز می باشد.