زلزله نگار
Seismograph
لرزه نگار یا دستگاهی است که برای ثبت امواج لرزه‌ای ناشی از زلزله، انفجار یا پدیده‌های دیگر لرزش زمین استفاده می‌شود.
نحوه عملکرد لرزه نگار
لرزه نگارها معمولاً از دو بخش اصلی تشکیل می‌شوند* لرزه‌سنج (Seismometer): این بخش حساس به حرکت زمین است و تغییرات مکانیکی ناشی از لرزش را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کند.
* ثبت‌کننده (Recorder): این بخش سیگنال‌های الکتریکی را دریافت کرده و آن‌ها را به صورت نمودار یا داده‌های دیجیتال ثبت می‌کند.
انواع لرزه‌نگار
* لرزه‌نگارهای مکانیکی: در گذشته از این نوع لرزه‌نگارها استفاده می‌شد که در آن‌ها حرکت زمین باعث حرکت یک قلم روی کاغذ می‌شد و نمودار لرزش ثبت می‌گردید.
* لرزه‌نگارهای الکترونیکی: این نوع لرزه‌نگارها از سنسورهای الکترونیکی برای تشخیص حرکت زمین استفاده می‌کنند و سیگنال‌ها را به صورت دیجیتال ثبت می‌کنند.
کاربردهای لرزه نگار
* ثبت و اندازه‌گیری زلزله‌ها: تعیین بزرگی، مکان و زمان وقوع زلزله‌ها.
* مطالعه ساختار درونی زمین: بررسی امواج لرزه‌ای برای مطالعه ساختار لایه‌های زمین.
* پیش‌بینی زلزله: اگرچه پیش‌بینی دقیق زمان و مکان زلزله‌ها هنوز امکان‌پذیر نیست، اما با استفاده از شبکه‌های لرزه‌نگاری می‌توان احتمال وقوع زلزله در مناطق مختلف را ارزیابی کرد.
* نظارت بر فعالیت‌های آتشفشانی: ثبت لرزش‌های ناشی از فعالیت‌های آتشفشانی.
* کنترل سلاح‌های هسته‌ای: نظارت بر آزمایش‌های هسته‌ای.
اهمیت لرزه نگار
لرزه‌نگارها ابزار بسیار مهمی در مطالعه و پیشگیری از خطرات ناشی از زلزله هستند. با استفاده از شبکه‌های لرزه‌نگاری، می‌توان اطلاعات ارزشمندی در مورد زلزله‌ها به دست آورد و اقدامات لازم برای کاهش خسارات ناشی از آن‌ها را انجام داد.