پدافند غیر عامل مجموعه‌ای از اقدامات غیرمسلحانه است که به منظور کاهش آسیب‌پذیری انسان‌ها، تأسیسات و تجهیزات در برابر تهدیدات و خطرات احتمالی انجام می‌شود. این اقدامات شامل طیف گسترده‌ای از فعالیت‌ها می‌شوند که هدف آنها پیشگیری، کاهش و یا جبران خسارات ناشی از تهدیدات مختلف است.
اهمیت پدافند غیر عامل
* حفظ جان انسان‌ها: پدافند غیرعامل با ایجاد فضاهای امن و مقاوم، پناهگاه‌ها و مسیرهای تخلیه، می‌تواند به طور مؤثری از جان انسان‌ها در برابر خطرات محافظت کند.
* حفاظت از تأسیسات و تجهیزات: با استفاده از روش‌های استتار، اختفاء، پراکندگی و مقاوم‌سازی، می‌توان از تأسیسات و تجهیزات حیاتی در برابر حملات و آسیب‌ها محافظت کرد.
* کاهش خسارات اقتصادی: پدافند غیرعامل با جلوگیری از تخریب زیرساخت‌ها و تأسیسات اقتصادی، می‌تواند از خسارات سنگین اقتصادی جلوگیری کند.
* حفظ روحیه و انسجام ملی: پدافند غیرعامل با افزایش احساس امنیت و آرامش در جامعه، می‌تواند به حفظ روحیه و انسجام ملی در شرایط بحرانی کمک کند.
انواع پدافند غیرعامل
* استتار: پنهان کردن تجهیزات و تأسیسات از دید دشمن با استفاده از رنگ، پوشش و سایر روش‌ها.
* اختفاء: پنهان کردن فعالیت‌ها و تأسیسات حساس در زیرزمین یا مکان‌های دیگر.
* پراکندگی: توزیع تجهیزات و تأسیسات در نقاط مختلف برای کاهش آسیب‌پذیری آنها.
* مقاوم‌سازی: افزایش مقاومت ساختمان‌ها و تأسیسات در برابر حملات و آسیب‌ها.
* ایجاد پناهگاه: ساخت پناهگاه‌های امن برای محافظت از افراد در برابر خطرات.
* تخلیه: انتقال افراد از مناطق پرخطر به مناطق امن.
* آموزش و آگاه‌سازی: آموزش مردم در مورد نحوه مقابله با خطرات و تهدیدات.
اصول پدافند غیرعامل
* پیوستگی: اقدامات پدافند غیرعامل باید به صورت مداوم و پیوسته انجام شوند.
* جامعیت: پدافند غیرعامل باید همه جوانب و ابعاد تهدیدات را در نظر بگیرد.
* انعطاف‌پذیری: اقدامات پدافند غیرعامل باید با توجه به شرایط و نوع تهدیدات قابل تغییر و تطبیق باشند.
* مردمی بودن: مشارکت مردم در اجرای طرح‌های پدافند غیرعامل ضروری است.
پدافند غیرعامل در ایران
در ایران نیز به موضوع پدافند غیرعامل توجه ویژه‌ای شده است و سازمان پدافند غیرعامل کشور به منظور برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌های پدافند غیرعامل در سطح ملی تشکیل شده است.