اجاره‌ای است كه ايجاب و قبول آن غير لفظی باشد.
اجاره معاطاتی یکی از مفاهیم حقوقی است که در حوزه معاملات و قراردادها مطرح می‌شود. این مفهوم به نوعی از قرارداد اجاره گفته می‌شود که در آن، ایجاب و قبول (یعنی پیشنهاد و پذیرش قرارداد) به صورت ضمنی و با انجام عمل صورت می‌گیرد، نه به صورت صریح و لفظی.
تعریف ساده اجاره معاطاتی
به زبان ساده‌تر، وقتی دو نفر بدون اینکه کلمه‌ای درباره اجاره چیزی به هم بگویند، با رفتاری که از خود نشان می‌دهند، نشان می‌دهند که یکی از آن‌ها چیزی را به دیگری اجاره داده و دیگری هم آن را اجاره کرده است، به این نوع اجاره، اجاره معاطاتی می‌گویند.
مثال‌های اجاره معاطاتی
* اجاره خانه: فرض کنید شخصی کلید خانه‌اش را به دیگری می‌دهد و آن شخص هم وارد خانه می‌شود و شروع به زندگی می‌کند. در این حالت، بدون اینکه کلمه‌ای درباره اجاره گفته شود، با توجه به رفتار طرفین، می‌توان گفت که یک قرارداد اجاره معاطاتی منعقد شده است.
* اجاره خودرو: اگر شخصی خودروی خود را به دیگری قرض دهد و آن شخص هم از آن خودرو استفاده کند، بدون اینکه هیچ قراردادی نوشته شود، می‌توان گفت که یک قرارداد اجاره معاطاتی منعقد شده است.
تفاوت اجاره معاطاتی با اجاره عادی
در اجاره عادی، طرفین قرارداد به طور صریح و شفاف درباره شرایط اجاره توافق می‌کنند و این توافق به صورت کتبی یا شفاهی ثبت می‌شود. اما در اجاره معاطاتی، توافق بر اساس رفتار و عمل طرفین استنباط می‌شود.
شرایط تحقق اجاره معاطاتی
برای اینکه یک قرارداد اجاره معاطاتی معتبر باشد، باید شرایط خاصی وجود داشته باشد:
* قصد اجاره: هر دو طرف باید قصد اجاره داشته باشند.
* عین معین: موضوع اجاره باید مشخص و معین باشد.
* منفعت: اجاره باید برای استفاده از منفعت عین باشد.
* اجازه استفاده: مالک باید اجازه استفاده از عین را به مستأجر بدهد.
* عوض: پرداخت اجاره بها باید وجود داشته باشد.
اهمیت اجاره معاطاتی در حقوق
اجاره معاطاتی در بسیاری از موارد در زندگی روزمره ما اتفاق می‌افتد و از نظر حقوقی نیز دارای اهمیت است. با وجود اینکه این نوع قرارداد به صورت کتبی ثبت نمی‌شود، اما در صورت بروز اختلاف، دادگاه می‌تواند با توجه به رفتار طرفین و سایر قرائن و شواهد، وجود قرارداد اجاره معاطاتی را اثبات کند.
نکات مهم درباره اجاره معاطاتی
* اثبات مشکل‌تر: اثبات وجود قرارداد اجاره معاطاتی نسبت به اجاره عادی دشوارتر است.
* عدم امنیت حقوقی: در صورت بروز اختلاف، طرفین قرارداد اجاره معاطاتی از امنیت حقوقی کمتری برخوردار هستند.
* توصیه به قرارداد کتبی: برای جلوگیری از بروز مشکلات و تضمین حقوق طرفین، بهتر است همیشه قرارداد اجاره به صورت کتبی منعقد شود.
در نتیجه، اجاره معاطاتی یک مفهوم حقوقی است که در برخی موارد می‌تواند کاربرد داشته باشد. اما به دلیل عدم وجود یک قرارداد کتبی، این نوع قرارداد از امنیت حقوقی کمتری برخوردار است. بنابراین، توصیه می‌شود در مواردی که ارزش موضوع اجاره زیاد است یا احتمال بروز اختلاف وجود دارد، حتما قرارداد اجاره به صورت کتبی منعقد شود.