تنگ بستن اصلاحی عامیانه برای شمع بندی یا شورینگ گود به روش سنتی می باشد.
به معنای استفاده از المان‌های موقت برای پشتیبانی و مهار دیواره‌های گودبرداری است تا از ریزش آن‌ها جلوگیری شود. هدف اصلی آن انتقال بارهای جانبی خاک به تکیه‌گاه‌های پایدار ولی موقت است.
این روش در گودبرداری‌های با عمق متوسط و در جایی که فضای کافی وجود ندارد ، و گود ، همجوار با ساختمان هایی می باشد که احتمال ریزش دارد ، کاربرد دارد.
جزئیات تنگ بستن
اصول کلی:
در این روش، الوارها یا تیرهای فولادی به صورت عمودی یا افقی روی دیواره گود (ساختمان همجوار) قرار می‌گیرند و سپس با استفاده از پشت‌بندها که از بالا به الوارها تکیه دارند و از پایین در کف گود با فشار خاک مهار می‌شود.
اجزای اصلی سیستم شمع‌بندی
* الوارها یا تیرآهن حائل
– این‌ها همان الوارهای چوبی ناودانی یا تیر آهن فولادی هستند که بصورت عمودی و یا افقی مستقیماً روی دیواره گود قرار می‌گیرند.
– وظیفه اصلی آن‌ها جلوگیری از ریزش موضعی است.
* پشت‌بندها
– این‌ها اعضای مورب ( با زاویه ۴۵درجه) هستند که فشار منتقل شده از حائل ها را دریافت کرده و به یک نقطه تکیه‌گاه پایدار (معمولاً در کف گود یا روی یک فونداسیون موقت) منتقل می‌کنند.
– پشت‌بندها ممکن است از جنس چوب گرد یا چهار تراش (معمولاً برای گودهای کم‌عمق‌تر) یا فولاد (برای گودهای عمیق‌تر و بارهای بیشتر) باشند.
– ممکن است یک یا چند پشت بند برای هر حائل استفاده شود.
مزایا و معایب تنگ بستن
* مزایا: اقتصادی‌تر برای گودهای کم‌عمق، نصب نسبتاً آسان.
* معایب: مقاومت محدود، عمر کوتاه‌تر، مناسب نبودن برای گودهای عمیق یا بارهای زیاد.
تعیین فاصله تنگ بستن
فاصله شمع‌ها از یکدیگر نسبت به ارتفاع و فشار حاصل از گود تعیین می‌شود:
* ارتفاع گود: با افزایش عمق گود، فشار جانبی خاک افزایش می‌یابد. بنابراین، برای مهار این فشار بیشتر، نیاز به المان‌های نگه‌دارنده قوی‌تر یا با فواصل نزدیک‌تر داریم.
* نوع خاک: خاک‌های سست‌تر یا با مقاومت برشی کمتر، نیاز به پشتیبانی بیشتری دارند، بنابراین فاصله شمع‌ها باید کمتر باشد.
* بارگذاری‌های مجاور: وجود ساختمان‌ها، ترافیک معبر یا مصالح دپو شده در نزدیکی گود، بار اضافی بر دیواره‌ها وارد می‌کند که باید با کاهش فاصله شمع‌ها یا تقویت آن‌ها جبران شود.
* طراحی مهندسی: فاصله دقیق شمع‌ها، ابعاد الوارها و پشت‌بندها، و زاویه قرارگیری آن‌ها، همگی باید بر اساس محاسبات مهندسی ژئوتکنیک و سازه انجام شود تا از پایداری کافی سیستم اطمینان حاصل شود.