اجرای احکام به معنای به اجرا درآوردن و عملی کردن رای دادگاه یا تصمیمات قانونی است. به طور کلی، پس از صدور حکم قطعی از سوی دادگاه، مرحله اجرای آن آغاز می‌شود. در این مرحله، محکوم‌علیه (شخصی که حکم علیه او صادر شده) موظف است مفاد حکم را اجرا کند. در صورت استنکاف محکوم‌علیه، محکوم‌له (شخصی که حکم به نفع او صادر شده) می‌تواند از دادگاه درخواست اجرای حکم را داشته باشد.
مراحل اجرای احکام:
* صدور اجراییه: پس از قطعیت حکم، محکوم‌له باید از دادگاهی که حکم را صادر کرده، درخواست صدور اجراییه کند. اجراییه فرمی است که به مامور اجرا اجازه می‌دهد تا اقدامات لازم برای اجرای حکم را انجام دهد.
* ابلاغ اجراییه: اجراییه به محکوم‌علیه ابلاغ می‌شود و به او فرصت داده می‌شود تا ظرف مدت معینی مفاد حکم را اجرا کند.
* اجرای حکم توسط محکوم‌علیه: در صورتی که محکوم‌علیه در مهلت مقرر، حکم را اجرا کند، پرونده مختومه می‌شود.
* اجرای حکم توسط مامور اجرا: اگر محکوم‌علیه از اجرای حکم خودداری کند، مامور اجرا وارد عمل می‌شود و با استفاده از اختیارات قانونی خود، حکم را اجرا می‌کند. این اقدامات می‌تواند شامل توقیف اموال محکوم‌علیه، تخلیه ملک، و یا انجام سایر اقداماتی باشد که برای اجرای حکم لازم است.
انواع اجرای احکام:
* اجرای احکام مدنی: شامل اجرای احکامی مانند پرداخت وجه، تخلیه ملک، تحویل مال، و انجام تعهدات قراردادی.
* اجرای احکام کیفری: شامل اجرای احکامی مانند حبس، شلاق، جزای نقدی، و اعدام.
موانع اجرای احکام:
* عدم دسترسی به محکوم‌علیه: در صورتی که محکوم‌علیه متواری باشد و یا به هر دلیلی قابل دسترسی نباشد، اجرای حکم با مشکل مواجه می‌شود.
* عدم وجود اموال از محکوم‌علیه: اگر محکوم‌علیه اموالی نداشته باشد که بتوان از آن برای اجرای حکم استفاده کرد، اجرای حکم با مشکل مواجه می‌شود.
* موانع قانونی: در برخی موارد، موانع قانونی مانند قوانین خاص یا محدودیت‌های موجود می‌تواند مانع از اجرای حکم شود.
نکات مهم:
* اجرای احکام یک فرآیند قانونی است و باید طبق قوانین و مقررات مربوطه انجام شود.
