شفعه (شُ ، عَ یا عِ) در فقه و علم حقوق ایران حق تقدمی است که شریک اموال غیرمنقول در خرید سهم شریک دارد. مثلا هرگاه ملک قابل تقسیمی بین دو نفر مشترک باشد و یکی از دو شریک سهم خود را به قصد فروش به شخص سومی منتقل نماید، شریک او حق دارد مبلغی […]
برچسب: اصطلاحات حقوقی
اقاله
تفاسخ / تقایل اِقاله (ا ِ – کسر الف ) برهم زدن قرار داد با اراده و رضایت طرفین. چنانچه طرفین بعد از تنظیم مبایعه نامه با رضایت ، قصد بر هم زدن معامله را داشته باشند.یعنی طرفین معامله می خواهند همه چیز را به حالت قبل از عقد برگردانند. در اقاله برهم زدن قرارداد […]
متعاقدین
طرفین هر نوع عقد یا قراداد را متعاقدین میگویند.
مفلس
مفلس یعنی بی پول ، وقتی اموال و دارائی یک شخص از بدهی های او کمتر می شود.
بلاعوض
بلا عوض پولی است که از طرف شخصی پرداخت میشود و طرف مقابل نباید آنرا برگشت دهد.پولی که به دیگری بخشیده میشود. بلاعوض یک اصطلاح حقوقی است که به انجام شدن داوطلبانه و دلخواهانه یا از روی بخشش چیزی اشاره دارد. عبارت پرداخت بلاعوض در هنگام اعطای مبلغی بدون پذیرش مسئولیت یا تکلیف حقوقی ، […]
عاریه
عاریه عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین به طرف دیگر اجازه می دهد که از عین مال او به طور رایگان منتفع شود. عاریه دهنده را معیر و عاریه گیرنده را مستعیر گویند. هر چیزی که بتوان با بقای اصلش از آن منتفع شد، می تواند موضوع عقد عاریه قرار بگیرد. منفعتی […]
ضامن
ضامن کسی که تعهد و دین دیگری را در صورت عدم انجام تعهد بر عهده میگیرد.
منفسخ
منفسخ انحلال قهری قرار داد ، بر هم خوردن خود بخودی عقد است و وابسته به شرط یا شروطی در قرارداد می باشد. منفسخ اختصاص به عقود جایز دارد. اگر در قرارداد شرط شود ،که اگر یکی ازطرفین قرارداد ،به فلان تعهد خود عمل نکند قرارداد منفسخ می شود. در صورت محقق شدن آن شرط […]
اجاره نامه
اجارهنامه / اجاره نامچه اجاره نامه به سند نوشتاری قرارداد اجاره گفته میشود که بین موجر و مستاجر تنظیم میشود که شامل مشخصات طرفین قرارداد و میزان اجاره بها و مدت اجاره و مورد اجاره و شرایط طرفین در آن می باشد.
بیعانه
Earnest money بیعانه پیش پرداخت برای انجام معامله ای به صاحب مال جهت نشان دادن جدیت در معامله است.در صورت پدیرش پیشنهاد از طرف صاحب مال ، جزیی از پیش پرداخت محسوب میگردد. در صورت رد پیشنهاد بیعانه پس داده میشود اما در صورت کناره گیری پرداخت کننده بیعانه، بیعانه بعنوان جریمه به صاحب مال […]
بالمناصفه
بالمناصفه یعنی برابر ، نصف نصف . بصورت برابر
عقد غیر معوض
عقد مجانی / عقد رایگان عقد غیر معوض ، عقد ی است که یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر متعهد به امری می شوند یا مالی را مجانا به دیگر میدهند.بدون اینکه برای گیرنده التزامی ایجاد شود و انتقال مال یا قبول تعهد فقط از یک طرف و به نفع […]
حقوق دینی
حقوق شخصی Personal Rights حقوق دینی دستهای از حقوق هستند که به موجب آنها، یک شخص (طلبکار یا داین) میتواند از شخص دیگر (بدهکار یا مدیون) انجام یک عمل خاص یا خودداری از انجام آن را درخواست کند. این حقوق، برخلاف حقوق عینی که مستقیماً به یک شیء معین تعلق دارند، به طور مستقیم به […]
سندشویی
پولشویی سندشویی فرآیندی است که طی آن پول به دست آمده از فعالیتهای غیرقانونی مانند قاچاق مواد مخدر، فساد مالی، تروریسم و… به گونهای قانونی نشان داده میشود. هدف اصلی از سندشویی، پنهان کردن منشأ غیرقانونی پول و استفاده از آن در فعالیتهای اقتصادی قانونی است. مراحل کلی سندشویی: * قرار دادن پول در سیستم […]
مبایعه نامه
مبایع نامه / بیع نامه مبایعه نامه ، قراردادی است که بین فروشنده و خریدار منعقد میشود و به موجب آن، فروشنده مالی را در ازای دریافت مبلغی مشخص به خریدار واگذار میکند. به عبارت دیگر، مبایعه نامه سندی است که خرید و فروش یک کالا یا ملک را ثبت میکند و تعهدات طرفین را […]
مهلت قانونی
مهلت قانونی به زمانی گفته میشود که قانون برای انجام یک عمل یا دفاع از یک حق مشخص کرده است. به عبارت دیگر، این مدت زمان، فرصتی است که فرد یا سازمان برای انجام یک کار حقوقی یا قانونی در اختیار دارد. پس از پایان این مهلت، معمولاً امکان انجام آن کار یا دفاع از […]
انتقال جزئی ملک
انتقال جزئی ملک به معنای انتقال بخشی از مالکیت یک ملک به فرد یا افراد دیگر است. این نوع انتقال میتواند به دلایل مختلفی انجام شود، از جمله فروش بخشی از ملک، هبه بخشی از ملک، یا تقسیم ملک بین وراث. انواع انتقال جزئی ملک انتقال جزئی ملک میتواند به دو صورت مشاعی و مفروزی […]
حقوق معنوی
حقوق شبه دینی (دین از مدیون) (Intellectual Property Rights) حقوق معنوی دستهای از حقوق هستند که به طور خاص به آفرینشهای فکری و خلاقانه انسان تعلق میگیرند. حق معنوی از پدیدآورندگان این آثار در برابر سوء استفاده و بهرهبرداری غیرمجاز محافظت میکنند. انواع حقوق معنوی حقوق شبه دینی به طور کلی به دو دسته تقسیم […]
عبارت ” وکیل در حیات وصی در ممات ” یک اصطلاح حقوقی است که در وکالتنامهها و وصیتنامهها به کار میرود و به معنای تعیین وکیلی است که هم در زمان حیات موکل و هم پس از فوت او، وظایف و اختیاراتی را بر عهده داشته باشد. مثال : در وکالتنامه فروش ۶ دانگ یک […]
وکالت بلاعزل
نوعی وکالت که طی آن موکل حق عزل وکیل را ندارد و از خود ساقط کرده است. وکالت بلاعزل فقط در زمان حیات موکل معتبر است. برخی از حقوق دان ها معتقدند درصورتی در وکالتنامه قید شود “موکیل وکیل را وصی خود بعد از فوت قرار داده است.” وکالتنامه بعد از فوت وکیل نیز موثر […]
اجرای احکام
اجرای احکام به معنای به اجرا درآوردن و عملی کردن رای دادگاه یا تصمیمات قانونی است. به طور کلی، پس از صدور حکم قطعی از سوی دادگاه، مرحله اجرای آن آغاز میشود. در این مرحله، محکومعلیه (شخصی که حکم علیه او صادر شده) موظف است مفاد حکم را اجرا کند. در صورت استنکاف محکومعلیه، محکومله […]
تنسیق
تنسیق در لغت به معنای مرتب کردن، منظم کردن، هماهنگ کردن و ترتیب دادن است. این کلمه در زبان فارسی کاربردهای گوناگونی دارد و در زمینههای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد. برخی از کاربردهای تنسیق * تنسیق امور: به معنای مرتب کردن و ساماندهی کارها و فعالیتها است. * تنسیق جلسات: به معنای هماهنگ کردن […]
مراجع قضایی
مراجع قضایی، نهادها و سازمانهایی هستند که وظیفه رسیدگی به دعاوی و اختلافات حقوقی را بر عهده دارند. این مراجع با اجرای قوانین و مقررات، به برقراری عدالت و حفظ حقوق افراد و جامعه کمک میکنند. انواع مراجع قضایی مراجع قضایی در هر کشور، با توجه به ساختار حقوقی آن، متفاوت هستند. اما به طور […]
نسق
حق ریشه نسق . (ن َ ، س َ ) نسق به معنی روش و قاعده می باشد و از نظر اصطلاحی عبارت است از حق استفاده و بهرهبرداری از زمینی است که مالک آن شخص دیگری است. این حق معمولاً در رابطه با کشاورزی و استفاده از زمین برای کشت و زرع به کار […]
ملک مشاع
Co-ownership ملک مشاع به ملکی گفته میشود که چندین نفر به صورت مشترک مالک آن هستند. به عبارت سادهتر، وقتی چند نفر سهمی از یک ملک را دارند، آن ملک مشا عی است. این سهم میتواند مساوی یا نامساوی باشد و هر یک از مالکان، حق استفاده از تمام قسمتهای ملک را به نسبت سهم […]
اقرار
confession اقرار در اصطلاح حقوقی به معنای اذعان و تصدیق شخصی به حقی یا حقیقتی است که به نفع دیگری یا علیه خودش تمام میشود. به عبارت سادهتر، یعنی کسی به صورت صریح و آگاهانه، امری را که به نفع یا ضرر اوست، تأیید کند. فرق اعتراف و ا قرار اعتراف نیز به معنای ا […]
قدرالسهم آپارتمان
قدرالسهم زمین / قدرالسهم عرصه قدرالسهم آپارتمان به سهم هر واحد از عرصه اشاره دارد. به عبارت دیگر، هر واحد آپارتمانی به نسبت مساحت خود، از زمین زیربنای ساختمان سهمی دارد. این سهم، نشاندهنده میزان مالکیت هر واحد از زمین مشترک است. قدرالسهم در حوزه املاک و مستغلات، به سهم یا بخشی از یک ملک […]
قدرالسهم
قَدرُالسَهم قدرالسهم در اصطلاح حقوقی به معنای سهم هر یک از شرکا در اموال و منافع مشترک است. قدرالسهم به سهم یا بخشی از یک مال مشترک اشاره دارد که به هر یک از مالکان تعلق میگیرد. این سهم، معمولاً به صورت درصدی از کل ملک بیان میشود و نشاندهنده میزان مالکیت هر فرد در […]
قدرالسهم شرکت
قدرالسهم شرکت به معنای سهم هر یک از شرکا در اموال و منافع یک شرکت است. نحوه تعیین قدرالسهم در شرکت ها * شرکتهای سهامی: قدرالسهم هر سهامدار برابر با تعداد سهام او است. * شرکتهای با مسئولیت محدود: قدرالسهم هر شریک برابر با میزان سرمایه گذاری او در شرکت است. * شرکتهای تضامنی: قدرالسهم […]
وکیل مدنی
وکیل مدنی کسی است که به نمایندگی از موکل خود، در امور حقوقی خارج از دادگاه اقدام می کند. این امور می تواند شامل تنظیم قراردادها، انجام معاملات، وکالت در ادارات و… باشد. به عبارت دیگر، وکیل مدنی، دستیار حقوقی شما در امور روزمره زندگی است که به شما کمک می کند تا از حقوق […]
تضییع
تضییع در لغت به معنای ضایع کردن، تلف ساختن و تباه کردن آمده است. در حقوق، تضییع به معنای هرگونه عمل یا اقدامی است که به موجب آن حق یا مالی از دیگری گرفته شده یا به آن لطمه وارد شود. انواع تضییع تضییع به اشکال مختلفی رخ میدهد که برخی از مهمترین آنها عبارتند […]
رد مال
رَدِ مال رد مال به معنای بازگرداندن مالی است که به طور غیرقانونی یا اشتباهی از مالک آن گرفته شده است. این عمل میتواند در شرایط مختلفی رخ دهد، از جمله: * سرقت: زمانی که مالی به زور یا تهدید از مالک آن گرفته شود. * کلاهبرداری: زمانی که با فریب یا حیله، مالی از […]
ایراد شکلی
اشتباه شکلی ایراد شکلی در اصطلاح حقوقی به ایرادی اطلاق میشود که به صورت و شکل ظاهری یک دادخواست یا درخواست حقوقی وارد میشود. به عبارت دیگر، هنگامی که شکلی که یک دادخواست یا درخواست باید داشته باشد، رعایت نشده باشد، ایراد شکلی مطرح میشود. این ایراد به این معنی است که دادخواست یا درخواست […]
وکیل دادگستری
وکیل دادگستری شخصی است که پس از گذراندن دورههای تحصیلی حقوق و کسب پروانه وکالت، مجاز به ارائه خدمات حقوقی به افراد حقیقی و حقوقی میشود. وکیل با استفاده از دانش حقوقی و تجربه خود، موکل را در دعاوی حقوقی و کیفری همراهی میکند و از حقوق آنها دفاع مینماید. وظایف وکیل دادگستری * مشاوره […]
امضای مسلم الصدور
امضای مسلم الصدور اصطلاحی است که در حقوق مدنی برای توصیف سندی به کار میرود که صدور آن از شخص خاصی به طور قطعی و بدون تردید اثبات شده است. به عبارت دیگر، این سند از نظر قانونی معتبر و قابل استناد بوده و نیازی به اثبات مجدد اصالت آن نیست. امضای مسلم الصدور یکی […]
سند مجعول
سند مجعول به سندی گفته میشود که به طور عمدی و با هدف فریب دادن دیگران، تغییر داده شده یا ساخته شده باشد. این تغییر میتواند در هر بخش از سند، از جمله متن، امضا، مهر یا تاریخ آن صورت بگیرد. جعل اسناد یکی از جرایم رایج در جوامع مختلف است و میتواند عواقب بسیار […]
جعل سند
جعل به معنای ساختن یا تغییر دادن عمدی یک سند، نوشته، مهر یا امضا است به گونهای که خلاف واقعیت جلوه داده شود و به ضرر فرد یا افرادی تمام شود. به عبارت سادهتر، جعل یعنی ساختن چیزی تقلبی و جا زدن آن به جای اصل. جعل سند- سند شوئی اصطلاح “سندشویی” در معنای عامیانه […]
عرصه
عرصه به زمین یا زمینی که ساختمانی روی آن بنا شده است اطلاق میشود. در واقع، عرصه همان زمینی است که آپارتمانها در آن ساخته شدهاند. مالکیت عرصه مالکیت عرصه به صورت مشترک بین تمام مالکین واحدهای آپارتمانی تقسیم میشود. هر مالک به نسبت مساحت واحد خود، از عرصه سهم دارد. اهمیت عرصه اهمیت عرصه […]
استکتاب
اَستِکِتاب ( اَ س ت ِ ک ِ تاب) ، اَستِ کتاب استکتاب در اصطلاح حقوقی به معنای درخواست از فردی برای نوشتن متنی است تا خط او با خط موجود در یک سند مقایسه شود. این عمل معمولاً در دادگاهها و برای بررسی اصالت امضا یا خط موجود در یک سند انجام میشود. کارشناسان […]
خیار مدت دار
خیار مدت دار، از انواع خیارات هستند که برای مدت معینی پس از عقد وجود دارند و پس از سپری شدن مدت، اختیار فسخ معامله برای فرد از بین می رود. عبارتند از: خیار مجلس : که از زمان انعقاد قرارداد تا زمان پایان مجلس عقد و جدا شدن طرفین از یکدیگر وجود دارد. خیار […]
شخص حقوقی
شخص حقوقی یک اصطلاح حقوقی است که به یک موجودیت قانونی اطلاق میشود که از نظر حقوقی به عنوان یک فرد شناخته میشود، اما در واقع یک انسان نیست. این موجودیت میتواند یک شرکت، سازمان، نهاد یا هر گروه دیگری باشد که به صورت قانونی تشکیل شده و دارای حقوق و تعهدات مشخصی است. شخص […]
شخص حقیقی
Natural person شخص حقیقی به هر فردی گفته میشود که به طور طبیعی متولد شده و دارای حقوق و تکالیف قانونی است. به عبارت سادهتر، هر انسانی یک شخص حقیق محسوب میشود. هر فرد انسانی است که در جامعه زندگی میکند و دارای حقوق و تکالیف قانونی است. مقابل واژهٔ شخص حقوقی ویژگیهای شخص حقیقی […]
توافقنامه
موافقت نامه / agreement توافقنامه ورقه ای نوشته شده فراتر از تفاهم نامه،مبنی بر موافقت دو طرف اعم از شخص حقیقی یا شخص حقوقی ، دو گروه یا دو دولت در امری. توافق نامه بشتر بر توافقات طرفین تاکید دارد تا تعهدات،نسبت به قرارداد اعتبار و قدرت حقوقی کمتری دارد.در عین حال برای طرفین ایجاد […]
ضمانت وثیقهای
ضمانت وثیقهای نوعی ضمانت است که در آن، ضامن علاوه بر تعهد به پرداخت دین اصلی، مالی را نیز به عنوان وثیقه به طلبکار ارائه میدهد. این مال میتواند نقد، ملک، اوراق بهادار یا هر دارایی دیگری باشد که ارزش مشخصی دارد. چرا ضمانت وثیقهای اهمیت دارد؟ * افزایش اطمینان طلبکار: با ارائه وثیقه، طلبکار […]
ضمانت
ضمانت در حقوق، به تعهدی گفته میشود که یک شخص (ضامن) در قبال دیگری (مضمونله) میپذیرد تا در صورت عدم انجام تعهدی توسط شخص سوم (مضمونعنه)، خود مسئولیت آن را بر عهده بگیرد. انواع ضمانت * ضمانت تضامنی * ضمانت وثیقهای شرایط ضمانت * وجود سه طرف: ضامن، مضمونعنه و مضمونله. * تعهد مضمونعنه: وجود […]
مالیت ندارد
مالیت ندارد در حقوق به معنای این است که چیزی قابل تملک نیست یا به عبارت دیگر، نمیتوان مالک آن شد. این بدان معناست که آن چیز نمیتواند موضوع یک معامله یا قرارداد خرید و فروش قرار گیرد و نمیتوان برای آن سند مالکیت صادر کرد. دلایل عدم مالیت یک چیز * ماهیت غیرمادی: برخی […]
التزام
التزام در لغت به معنی ملزم شدن به امری است. مترادف تعهد و تعهد دادن می باشد. در اصطلاح حقوقی به معنی تعهد به فعل و یا ترک فعل می باشد. در
حقوق مالکانه
حقوق مالکانه مجموعه قوانینی است که به افراد یا سازمانها اجازه میدهد تا مالکیت انحصاری بر اختراعات، آثار هنری، ادبی، موسیقی، نمادهای تجاری و سایر محصولات فکری خود داشته باشند. این حقوق به صاحبان آنها اجازه میدهد تا از آثار خود در برابر کپیبرداری، استفاده غیرمجاز و سایر تخلفات محافظت کنند. اهمیت حقوق مالکانه * […]
خیار تبعض صفقه
خیار تَبَعُض صَفقِه خیار تبعض صفقه اختیار فسخی است که در صورت باطل بودن عقد نسبت به بخشی از کالا ، برای دریافت کننده ی کالا ایجاد می گردد. از نظر لغوی باید گفت تبعض به معنای جزء جزء شدن و صفقه نیز به معنای معامله و داد و ستد است. به عبارت دیگر اگرمالی […]
تفاهم نامه
تفاهم نامه نوشته ای است که طرفین یک گفتگو در نتیجه مذاکرات آن را تنظیم میکنند و میتواند مقدمه ای باشد برای یک توافق نامه یا قرارداد. تفاهمنامه در واقع نوعی صورت جلسه مذاکرات محسوب میشود. فاقد آثار حقوقی الزامآور است ولی در عین حال نشان می دهد طرفین نسبت به مذاکرات انجام شده به […]