قرارداد بای بک / BUY BACK contract
قرارداد بیع متقابل از انواع قرار دادهای پیمانکاری است که به واسطه آن، سرمایه گذار خارجی که معمولاً یک شرکت خارجی می‌باشد، با بر عهده گرفتن هزینه‌های سرمایه گذاری و تأمین سرمایه نقدی یا غیرنقدی مثل مواد اولیه، تجهیزات، ماشین آلات، فناوری (دانش فنی یا کمک‌های فنی)، حق اختراع و… برای طرف دیگر قرارداد در یک پروژه خاص، به عنوان پیمانکار اصلی پروژه موجبات ساخت، توسعه یا نوسازی و در نهایت بهره برداری از مزایای پروژه را فراهم می‌نماید.
در مقابل، طرف داخلی متعهد می‌شود که بخشی از تولیدات یا درآمد حاصل از آن پروژه را به عنوان بازپرداخت به طرف خارجی پرداخت کند.
این قرارداد نوعی قرارداد خرید خدمت و معمولاً بلند مدت است و برای بازه‌های زمانی طولانی، برای مثال 10 یا حداکثر 20 سال، منعقد می‌گردد.
ویژگی‌های اصلی قرارداد بیع متقابل:
* تبادل کالا و خدمات: در این قرارداد، کالا (تجهیزات، فناوری) با خدمات (تولید، درآمد) مبادله می‌شود.
* بازپرداخت تدریجی: طرف داخلی به صورت تدریجی و معمولاً طی چند سال، مبلغ اولیه را به همراه سود آن به طرف خارجی بازپرداخت می‌کند.
* انتقال مالکیت: پس از پایان دوره قرارداد و بازپرداخت کامل مبلغ، مالکیت کامل تجهیزات و فناوری به طرف داخلی منتقل می‌شود.
* تامین مالی پروژه‌ها: بیع متقابل یکی از روش‌های تامین مالی پروژه‌های بزرگ، به ویژه در حوزه صنعت و زیرساخت است.
مزایای قرارداد بیع متقابل:
* دسترسی به فناوری پیشرفته: شرکت‌های داخلی می‌توانند به فناوری‌های روز دنیا دسترسی پیدا کنند.
* کاهش ریسک سرمایه‌گذاری: شرکت خارجی ریسک سرمایه‌گذاری خود را با دریافت بازپرداخت تدریجی کاهش می‌دهد.
* توسعه تولید داخلی: این قرارداد به توسعه تولید داخلی و افزایش صادرات کمک می‌کند.
* تبادل دانش و تجربه: طرفین قرارداد می‌توانند از دانش و تجربه یکدیگر بهره‌مند شوند.
کاربردهای قرارداد بیع متقابل:
* صنعت نفت و گاز: تأمین تجهیزات و فناوری برای اکتشاف و تولید نفت و گاز
* صنعت خودرو: انتقال فناوری تولید خودرو و قطعات آن
* صنایع سنگین: تأمین تجهیزات برای صنایع فولاد، پتروشیمی و سیمان
* زیرساخت‌ها: ساخت نیروگاه‌ها، سدها و راه‌ها