درز انبساط پل
Bridge Expansion Joint
درز انبساط پل یک شکاف عرضی است که در سطح عرشه پل (محل عبور ترافیک) ایجاد شده و با یک سیستم پوششی مخصوص پر و کنترل میشود. این سیستم اجازه میدهد تا عرشه پل بتواند تحت تأثیر عوامل مختلف جابهجا شود، بدون اینکه آسیب ببیند یا رانندگی ایمنی مختل شود.
دلیل نیاز به درز انبساط
دلیل اصلی وجود این درزها، تغییرات دمایی است. مواد سازنده پل (فولاد و بتن) در گرما منبسط شده و در سرما منقبض میشوند.
اگر این درزها نباشند تنشهای حرارتی داخلی ایجاد شده میتوانند باعث ترک خوردن، شکستگی عرشه و در نهایت آسیب دیدن یاتاقانهای پل شوند.
علاوه بر تغییرات دما، این درزها جابهجایی ناشی از بار ترافیک، خزش و جمعشدگی بتن و حرکات لرزهای را نیز جذب میکنند.
عملکرد درز انبساط
درز انبساط پل با تجهیزات خاص پوشانده میشود :
* تا سطح صافی برای ترافیک فراهم شود.
* از نفوذ آب به زیر عرشه و آسیب به یاتاقانها و سازه زیرین جلوگیری شود (که این امر برای عمر مفید پل بسیار حیاتی است).
* سروصدا و ضربه ناشی از عبور چرخها به حداقل برسد.
ارتباط با یاتاقان پل
درزهای انبساط و یاتاقانهای پل (Bridge Bearings) دو جزء مکمل یکدیگر هستند. یاتاقانها، جابهجایی را در زیر عرشه ممکن میسازند و درزهای انبساط، این جابهجایی را در سطح عرشه مدیریت میکنند.
انواع رایج روشهای درز انبساط پل
درزهای انبساط را میتوان بر اساس میزان و نوع حرکتی که میتوانند جذب کنند، دستهبندی کرد:
* درز انبساط استریپی
(Strip Seal)
از دو بخش اصلی تشکیل شده :
* نوارهای کناری (Edge Beams): دو قطعه فولادی محکم که در لبههای عرشه بتنی (در دو طرف شکاف) نصب میشوند و توسط آرماتورهای فولادی به سازه اصلی پل متصل میگردند.
* نوار لاستیکی (Strip Seal): یک نوار انعطافپذیر از جنس نئوپرن (Neoprene) یا پلیمرهای مقاوم دیگر که در شیار بین دو نوار کناری قرار میگیرد.
مزایا و کاربرد : مزیت اصلی استریپ مهم ترین مزیت سیستم استریپ، آببندی (Watertightness) بسیار خوب آن است. نوار لاستیکی به طور کامل از نفوذ آب، برف و یخزداها به زیر عرشه (جایی که یاتاقانهای پل و سازه اصلی قرار دارند) جلوگیری میکند. این امر مستقیماً به افزایش عمر مفید پل کمک میکند.
* درز انبساط ماستیکی
(Asphaltic Plug / Compression Seal)
از ترکیب قیر و ماستیک پلیمری گرم (Plug) یا یک واشر لاستیکی فشرده (Compression Seal) استفاده میشود.
مزایا و کاربرد : سریعترین و ارزانترین روش نصب. برای جابهجاییهای بسیار کوچک و پلهای قدیمیتر یا فرعی.
* درز انبساط ماژولار
(Modular Joints)
این روشها برای پروژههای بزرگ و حیاتی با جابهجاییهای بسیار زیاد طراحی شدهاند (از ۱۰۰ میلیمتر تا بیش از ۱۰۰۰ میلیمتر).
از چند ماژول فولادی (سلول) تشکیل شده که به صورت موازی با یکدیگر قرار میگیرند و به وسیله سیستم مفصل و فنر (Bearing/Control System) حرکت را هماهنگ میکنند.
مزایا و کاربرد : جذب جابهجاییهای عظیم، بسیار مقاوم در برابر ترافیک سنگین. برای پلهای با دهانههای بلند، پلهای معلق و پلهای دارای جداسازی لرزهای.
* درز انبساط انگشتی
(Finger Joints)
یا درز انبساط شانهای این روشها برای جابهجاییهای بزرگ کاربرد دارند.
از دو صفحه فولادی با دندانههای انگشتی شکل تشکیل شده که در یکدیگر قفل میشوند.
مزایا و کاربرد : بسیار مقاوم در برابر ضربه و ترافیک سنگین. این دندانهها حرکت را جذب میکنند. نیاز به آببندی در زیر دندانهها دارند.
موضوعات مرتبط
*