کنترل از راه دور / دور فرمان
Remote control
ریموت کنترل وسیلهای الکترونیکی است برای کنترل عملیات اجرایی یک دستگاه. وسیله ای برای صدور فرمان از فاصله ی دور برای وسایل الکترونیکی است.
این وسیله معمولاً دارای دکمههایی است که با فشردن آنها، سیگنالهایی به دستگاه مورد نظر ارسال میشود و دستورات مربوطه اجرا میشوند.
کاربرد ریموتکنترل
* کنترل تلویزیون، سیستمهای صوتی و تصویری و سایر لوازم الکترونیکی خانگی
* کنترل اسباببازیها و پهپادها
* کنترل سیستم های روشنایی هوشمند.
* کنترل های کوچک برای باز و بسته کردن دربهای اتوماتیک و گاراژها ، کنترل سیستمهای امنیتی و دزدگیرها و..
ریموت جاسوئیچی (Key Fob Remote) این رایجترین نام است. به دلیل اندازه کوچک، طراحی جمعوجور و حلقهای که برای اتصال به جاسوئیچی خودرو یا کلیدها دارند، به این نام خوانده میشوند.
ریموت کنترل های تلویزیون
ریموت کنترل تلویزیون از نظر تکنولوژی کاملاً با ریموتهای درب پارکینگ متفاوت است. این ریموتها به دلیل امنیت پایینتر مورد نیاز، بسیار سادهتر عمل میکنند.
* نوع ریموت کنترل تلویزیون: مادون قرمز (Infrared – IR)
ریموتهای تلویزیون، کولر گازی، و دستگاههای پخش، غالباً از فناوری مادون قرمز (IR) استفاده میکنند.
– فناوری: این ریموتها با ارسال یک پرتو نور نامرئی (مادون قرمز) کار میکنند.
– ارتباط مستقیم: برای کار کردن حتماً باید ریموت را مستقیماً به سمت سنسور (گیرنده) تلویزیون بگیرید. هر مانعی (مثل دیوار یا اثاثیه) جلوی سیگنال را میگیرد.
– کددهی ثابت: هر دکمه، یک کد ثابت و منحصربهفرد را ارسال میکند. این کد هیچوقت تغییر نمیکند و نیازی به رمزنگاری پیچیده ندارد.
* نحوه کددهی (برنامهریزی) ریموتهای تلویزیون
در ریموت کنترلهای معمولی تلویزیون، شما عملاً “کددهی” انجام نمیدهید، بلکه این ریموتها بهصورت پیشفرض با کد ثابت سازنده تولید شدهاند.
با این حال، در مورد ریموتهای همه کاره (Universal Remotes)، پروسه “کددهی” یا “تنظیم” به دو روش اصلی انجام میشود:
الف. برنامهریزی با جستجوی خودکار کد (Auto-Search)
این سادهترین روش برای ریموتهای همه کاره است:
– روشن کردن حالت جستجو: دکمههای خاصی (معمولاً “SET” و دکمه “POWER” یا دکمه برند تلویزیون) را همزمان روی ریموت همه کاره فشار میدهید تا چراغ آن روشن شود.
– جستجوی کد: دکمه “POWER” را فشار داده و نگه میدارید.
– تشخیص کد صحیح: ریموت شروع به ارسال کدهای مختلف به تلویزیون میکند. به محض اینکه تلویزیون شما خاموش شد (به این معنی که ریموت کد صحیح را پیدا کرده است)، دکمه را رها میکنید.
– ذخیره کد: معمولاً با فشار دادن یک دکمه (مانند “SET” یا “OK”) کد در حافظه ریموت ذخیره میشود.
ب. برنامهریزی با وارد کردن کد دستی (Manual Code Entry)
این روش زمانی استفاده میشود که کد مخصوص برند تلویزیون شما را در دفترچه راهنمای ریموت داشته باشید:
* ورود به حالت تنظیم: دکمههای خاصی را روی ریموت همه کاره فشار میدهید.
* وارد کردن کد: با استفاده از دکمههای عددی، کد ۳ تا ۵ رقمی مخصوص برند تلویزیون خود (مثلاً برای سامسونگ یا الجی) را وارد میکنید.
* تأیید: اگر چراغ ریموت خاموش شد، یعنی کد با موفقیت وارد شده و ریموت آماده استفاده است.
نکته کلیدی: به دلیل همین سادگی در کددهی و عدم نیاز به امنیت، ریموتهای تلویزیون فاقد پیچیدگیهای فنی ریموتهای امنیتی RF (هاپینگ کد) هستند و خطر امنیتی ندارند.
اینجا ریموت کنترلهای کوچک که معمولاً برای درب پارکینگ، کرکرههای برقی، یا دزدگیرها استفاده میشوند مورد بررسی قرار میدهیم.
انواع ریموت کنترل
(کنترل های کوچک )
انواع ریموت کنترل بر اساس نوع سیگنال ارسالی
* ریموت کنترل مادون قرمز (IR):
این نوع ریموت از امواج مادون قرمز برای ارسال سیگنال استفاده میکند.
برد محدودی دارد و باید مستقیماً به سمت دستگاه مورد نظر نشانه گرفته شود.
معمولاً در تلویزیونها، سیستمهای صوتی و تصویری و سایر لوازم الکترونیکی خانگی استفاده میشود.
* ریموت کنترل رادیویی (RF):
این نوع ریموتکنترل از امواج رادیویی برای ارسال سیگنال استفاده میکند.
برد بیشتری نسبت به ریموتکنترل مادون قرمز دارد و نیازی به نشانه گرفتن مستقیم به سمت دستگاه ندارد.
معمولاً در دربهای اتوماتیک، سیستمهای امنیتی و سایر دستگاههای صنعتی و خانگی استفاده میشود.
* ریموت کنترل بلوتوث:
این نوع ریموتکنترل از فناوری بلوتوث برای برقراری ارتباط با دستگاه مورد نظر استفاده میکند.
برد محدودی دارد ولی مصرف انرژی آن کم است.
در برخی از تلویزیونهای هوشمند و سیستم های صوتی و تصویری جدید استفاده میشود.
* ریموت کنترل وای فای:
این نوع ریموتکنترل از طریق شبکه وای فای به دستگاه مورد نظر متصل میشود.
برد بسیار بالایی دارد و از طریق اینترنت حتی از راه دور هم میتوان دستگاه را کنترل کرد.
در خانه های هوشمند و برخی از لوازم خانگی جدید استفاده میشود.
انواع ریموت کنترل بر اساس مکانیزم کدگذاری (امنیت)
این معیار، سطح امنیت و مقاومت ریموت در برابر کپیبرداری و هک را تعیین میکند و برای کاربردهای امنیتی (مانند درب پارکینگ و دزدگیر) اهمیت دارد:
* ریموت کد ثابت (Fixed Code)
مکانیزم:از یک کد باینری ثابت (معمولاً با تنظیم دیپسوئیچ یا جامپر) برای برقراری ارتباط با گیرنده استفاده میکنند. امنیت: بسیار پایین . این کدها به راحتی قابل کپیبرداری (کلون شدن) یا شنود و تکرار (Replay Attack) هستند.
* ریموت کد لرن (Learning Code – قابل کپی)
مکانیزم: دارای یک کد منحصر به فرد ثابت هستند که با فشردن دکمه Learn روی گیرنده، در حافظه آن ذخیره میشود. امنیت: متوسط به پایین 🔻. اگرچه کددهی سادهای دارند، اما اغلب میتوانند توسط ریموتهای بلوتوثی فرکانس متغیر کپی شوند.
* ریموت رولینگ کد (Rolling Code / Hopping Code)
مکانیزم: پیشرفتهترین نوع ریموت است که از الگوریتمهای رمزنگاری (مانند KeeLoq) استفاده میکند. با هر بار فشار دادن دکمه، یک کد جدید و یکبار مصرف تولید و ارسال میشود. امنیت: بسیار بالا 🥇. این مکانیزم عملاً غیرقابل کپیبرداری بوده و در برابر حملات شنود و تکرار مقاوم است، زیرا کد قبلی بلافاصله منقضی میشود.
انواع ریموت بر اساس کاربرد
این طبقهبندی، ریموتها را بر اساس دستگاهی که کنترل میکنند، جدا میکند:
* ریموت دزدگیر اماکن/خودرو: عمدتاً از نوع RF رولینگ کد برای تضمین امنیت استفاده میکنند.
* ریموت درب پارکینگ (جک برقی): هم از نوع RF کد لرن و هم RF رولینگ کد استفاده میکنند.
* ریموتهای صنعتی: برای کنترل جرثقیلها، وینچها و تجهیزات سنگین از راه دور، که اغلب RF با توان بالا هستند.
آموزش کد دهی ریموت کنترل
روش کددهی ریموتکنترل به نوع تکنولوژی ریموت شما بستگی دارد. هر سه نوع اصلی ریموت از نظر کدگذاری و روش فعالسازی و تعریف (Learn) آنها متفاوت است.
* کددهی ریموت کدلرن
این ریموتها که رایجترین نوع هستند، یک کد ثابت ۲۰ یا ۲۴ بیتی دارند و کددهی آنها بسیار ساده است.
کد دهی این ریموت با دوروش امکانپذیر است:
A : حالت کپی ریموت به ریموت:
اگر ریموت خام شما از نوع بلوتوثی (کپیکننده) باشد، میتوانید کد را مستقیماً از روی ریموت اصلی کپی کنید (نیاز به رسیور نیست).
1- فشردن ریموت : در حالی که چراغ گیرنده چشمک میزند، یکی از دکمههایی که میخواهید کددهی شود را روی ریموت جدید فشار داده و نگه دارید.
B: حالت کددهی مستقیم:
با دسترسی به دکمه “Learn” روی رسیور، کد را به روش مستقیم به دستگاه معرفی کنید (نیاز به رسیور است).
1 – آمادهسازی گیرنده : دکمه “Learn” یا “Code” را روی برد گیرنده (مثلاً مدار فرمان درب پارکینگ یا دزدگیر) برای چند ثانیه فشار دهید و نگه دارید تا چراغ LED آن شروع به چشمک زدن کند.
مراحل بعدی در هر دو روش :
2. تأیید : گیرنده با قطع شدن چشمک یا ثابت شدن چراغ (بسته به مدل)، تأیید میکند که کد ریموت را ذخیره کرده است.
3. خروج : معمولاً با یک بار دیگر فشردن دکمه Learn یا صبر کردن به مدت چند ثانیه، گیرنده از حالت کددهی خارج میشود.
کد فیکس این ریموتها بسیار ساده بوده و کد آنها ثابت است. کپی کردن آنها معمولاً از طریق ریموت بلوتوثی به راحتی انجام میشود و نیازی به رسیور نیست. البته به دلیل امنیت پایین، کمتر در سیستمهای جدید استفاده میشوند.
* کددهی ریموتهای کد ثابت
این نوع قدیمیتر، بیشتر برای ریموتهای ۴۳۳ مگاهرتز استفاده میشدند و با استفاده از جامپر (Jumper) یا دیپسوئیچ (Dip Switch) تنظیم میشوند.
۱. باز کردن ریموت : قاب اصلی ریموت و گیرنده را باز کنید تا دیپسوئیچها (ردیفی از سوئیچهای کوچک ON/OFF) یا پینهای جامپر قابل مشاهده باشند.
۲. تطبیق سوئیچها : سوئیچهای ریموت جدید را دقیقاً مشابه سوئیچهای ریموت اصلی یا سوئیچهای روی برد گیرنده (مدار اصلی) تنظیم کنید. هر پین باید در وضعیت ON، OFF یا وسط قرار گیرد.
۳. استفاده : پس از تطبیق کامل، ریموت آماده استفاده است.
این ریموتها بسیار ساده بوده و کد آنها ثابت است. کپی کردن آنها معمولاً از طریق ریموت بلوتوثی به راحتی انجام میشود و نیازی به رسیور نیست. (البته به دلیل امنیت پایین، کمتر در سیستمهای جدید استفاده میشوند.)
* کددهی ریموتهای رولینگ کد
این ریموتها که برای امنیت بسیار بالاتر طراحی شدهاند، قابل کپیبرداری به روشهای ساده نیستند و روش کددهی آنها مشابه “کدلرن” است، اما از یک الگوریتم رمزنگاری پیشرفته استفاده میکنند:
* ورود به حالت Learn: دکمه Learn یا Code روی برد گیرنده (مثلاً در پارکینگ) را فشار دهید.
* ارسال کد: دکمه ریموت جدید را فشار دهید.
* همگامسازی (Sync): گیرنده، کد امنیتی و سریال ریموت را ذخیره میکند و همگامسازی (Synchronization) اولیه بین ریموت و گیرنده انجام میشود تا شمارنده مشترک (Counter) را تنظیم کند.
کد جدید حتماً باید مستقیماً از طریق دکمه “Learn” (آموزش) یا “Prog” (برنامهریزی) روی خود رسیور (مرکز فرمان) درب، به حافظه دستگاه معرفی و ثبت شود.
کپی ریموت به ریموت غیرممکن است. باید با ریسور انجام شود.
نکته مهم: برای این نوع ریموتها، باید حتماً از ریموتی استفاده کنید که توسط شرکت سازنده گیرنده تایید شده باشد، زیرا ریموتهای متفرقه نمیتوانند الگوریتم رمزنگاری خاص (مانند KeeLoq) را بازتولید کنند و عملاً غیرقابل کپی هستند.
تشخیص نوع کددهی ریموت کنترل
(بدون دستگاه)
برای تشخیص نوع کددهی، باید داخل ریموت را باز کنید و اجزای روی برد الکترونیکی را بررسی کنید.
* ریموت کد ثابت
– داخل ریموت را باز کنید (معمولاً با پیچگوشتی کوچک).
– به دنبال یک ردیف ۸ تا ۱۲ سوییچ کوچک (شبیه کلیدهای مینیاتوری یا پینهای جامپر) باشید.
- این سوییچها، که به آنها دیپ سوییچ (Dip Switch) میگویند، در سه حالت (بالا، پایین یا وسط) قرار میگیرند و کد ثابت ریموت را مشخص میکنند.
نحوه عملکرد: کد توسط موقعیت فیزیکی این سوییچها تعیین میشود. برای ست کردن، سوییچهای ریموت جدید باید دقیقاً مانند ریموت اصلی تنظیم شوند.
* ریموت لرنینگ کد
- داخل ریموت را باز کنید.
- به جای دیپ سوییچ، به دنبال یک آیسی (IC) اصلی باشید که معمولاً دارای شمارههایی مانند PT2262، PT2240، EV1527 یا شبیه به آنها است.
نشانه دیگر: در این نوع ریموتها، فرآیند کددهی با فشار دادن یک دکمه (معمولاً با نام “Learn” یا “Code”) روی مدار فرمان اصلی دستگاه صورت میگیرد.
نحوه عملکرد: کد از طریق امواج رادیویی (RF) به حافظه داخلی (Memory Chip) گیرنده ارسال شده و در آنجا ذخیره میشود.
* ریموت رولینگ کد
– ریموت را باز کنید
– داخل ریموت یک آیسی رمزنگاری تخصصی وجود دارد که معمولاً دارای شمارههایی مانند HCS301 است.
نشانگر اصلی: تشخیص این ریموتها سختتر است و معمولاً از طریق برند سازنده (مانند Nice، BFT، FAAC) و مدل تخصصی آن صورت میگیرد. این ریموتها بهصورت مستقیم کپی نمیشوند و باید از طریق مراحل خاص به دستگاه اصلی معرفی شوند.
نحوه عملکرد: در این نوع، هر بار که دکمه ریموت فشرده میشود، کد ارسالی بهطور تصادفی تغییر میکند. این باعث میشود که سارق نتواند کد را ضبط و دوباره از آن استفاده کند (امنیت بسیار بالا).
تولید دستگاه ریموت کنترل
تولید بدنه، مدار اصلی و قطعات الکترونیکی ریموت کنترل توسط شرکتهای بزرگ و تخصصی در سطح جهانی انجام میشود:
* تولیدکنندگان تخصصی :
شرکتهایی مثل بتا (Beta)، فک (FAAC)، نایس (Nice)، و… ریموتهای خاص خود را با تکنولوژیهای رمزنگاری و فرکانسهای منحصر به فرد (اغلب هاپینگ کد) برای دربهای اتوماتیک، دزدگیرها و سیستمهای هوشمند تولید میکنند.
* تولیدکنندگان عمومی:
شرکتهایی در چین و سایر نقاط، ریموتهای خام (Blank Remotes) یا ریموتهای با قابلیت کپی (بلوتوثی) را با کددهی سادهتر (لرنینگ کد و کد ثابت) به صورت انبوه تولید میکنند.
خرید ریموت کنترل
موضوعات مرتبط
