تمامنگاری
Holography
هولوگرافی که معادل فارسی آن تمامنگاری است، نام تکنولوژی علمی و فنی است که برای ثبت و بازسازی کامل یک میدان نوری استفاده میشود و نتیجه آن خلق هولوگرام (تصویر سهبعدی) است.
ریشه کلمه هولوگرافی
هولوگرافی واژهای است که از ریشه یونانی-انگلیسی (Holography) گرفته شده و بیشتر در گفتار عامیانه، بازار و تبلیغات رواج دارد.
به فرآیند علمی خلق هولوگرام سهبعدی اشاره میکنند.
نام این فناوری (Holo به معنی “تمام” و Graphy به معنی “ثبت”) بر این واقعیت تأکید دارد که هولوگرافی، تمام اطلاعات مربوط به نور یک شیء را ثبت میکند، نه فقط بخش کوچکی از آن.
تفاوت هولوگرافی با عکاسی
تفاوت اصلی هولوگرافی با روشهای معمولی ثبت تصویر (مانند عکاسی یا فیلمبرداری دوبعدی) در این است که هولوگرافی علاوه بر شدت نور (روشنایی و رنگ)، فاز نور (Phase) را نیز ثبت میکند.
ثبت فاز نور همان چیزی است که اطلاعات مربوط به عمق، زاویه دید و پرسپکتیو را در خود دارد.
به عبارت دیگر، هولوگرافی به صورت همزمان طول، عرض و عمق را ثبت میکند تا تصویر نهایی (هولوگرام) دقیقاً شبیه به یک جسم فیزیکی باشد که در فضا معلق است.
کاربردهای کلیدی هولوگرافی
هولوگرافی، یک ابزار قدرتمند است که بهطور پیوسته در حال خروج از محدوده آزمایشگاهی و ورود به کاربردهای صنعتی و روزمره است و در آینده نقش پررنگی در نحوه تعامل ما با دادهها و محیط اطرافمان خواهد داشت.
* امنیت و احراز هویت
(Security & Authentication)
این رایجترین کاربرد هولوگرافی است و بر اساس قابلیت کپیناپذیری و پیچیدگی ساختار هولوگرام استوار است.
- برچسبهای امنیتی و ضد تقلب: استفاده از هولوگرامهای کوچک و تخت روی محصولات (مانند لوازم یدکی، محصولات دارویی، سیدیها و کارتهای گارانتی) برای تضمین اصالت کالا و جلوگیری از جعل.
– مدارک شناسایی و پول: استفاده از نوارهای هولوگرافیک روی اسکناسها، کارتهای اعتباری، گذرنامهها و گواهینامههای رانندگی برای احراز هویت و افزایش سطح امنیتی.
* نمایش و تبلیغات
(Display & Advertising)
این حوزه که مرتبط با توسعه رسانههای تافیت است، از جذابیت بصری هولوگرامهای سهبعدی بهره میبرد.
- فن هولوگرام سهبعدی
(Holo Fan) نمایش محصولات، لوگوها و انیمیشنهای سهبعدی معلق در هوا در فروشگاهها، نمایشگاهها و ویترینها برای جذب سریع مخاطب و نمایش جزئیات فنی یک محصول (مانند مدلهای سهبعدی تجهیزات ساختمانی).
– نمایشگرهای تعاملی
نمایش اطلاعات سهبعدی در موزهها، لابی شرکتها و رویدادهای بزرگ.
*مهندسی، معماری و ساخت و ساز
(Engineering, Architecture & Construction)
این کاربرد مستقیماً با حوزههای توسعه ساختمان و شهرسازی نوین مرتبط است.
- ماکتهای مجازی پروژهها:
نمایش مدل سهبعدی کامل از ساختمانها، سازههای پیچیده و طرحهای شهرسازی به صورت شناور در جلسات برای کارفرما و سرمایهگذاران، که بسیار تأثیرگذارتر از نقشههای دوبعدی است.
استفاده از هولوگرافی برای بررسی تغییر شکلهای بسیار کوچک در مواد و سازهها بدون ایجاد آسیب فیزیکی، به منظور ارزیابی کیفیت مواد یا شناسایی عیوب داخلی.
* علوم و آموزش
(Science & Education)
- ذخیرهسازی داده: توسعه دیسکهای نوری با ظرفیت بسیار بالا (Holographic Storage) که امکان ذخیره حجم عظیمی از اطلاعات را به صورت سهبعدی فراهم میکند.
- تصویربرداری و میکروسکوپی هولوگرافیک: ثبت تصاویر سهبعدی با وضوح بالا از اشیاء بسیار ریز (مانند سلولها و میکروارگانیسمها) برای پژوهشهای علمی و پزشکی.
– آموزش تعاملی: نمایش اندامهای بدن یا ماشینآلات پیچیده به صورت سهبعدی و قابلیت چرخش و بررسی آنها در کلاسهای آموزشی.